________________
ક્ષણિકનો બોધ અને નિત્યનો અનુભવ
તેમને લખતા-લખતા હાથમાંથી લોહી પણ નીકળી ગયા, પરંતુ આજે આપણી પાસે તેને વાંચવાનો અને વિચારવાનો સમય નથી. તે આપણા માટે અત્યંત દુઃખની વાત છે. હવે તો કાગળની શોધ થઈ તેથી પુસ્તકો કાગળ પર લખાઈ રહ્યા છે. તેમ છતાં પ્રાચીન “પાન” શબ્દ હજી પણ ટકીને રહ્યો છે. તેથી કાગળ પર લખાયેલ પુસ્તકોના પૃષ્ઠને પાનું અથવા પાના કહેવામાં આવે છે. કોઈ તો ત્યાં સુધી કહે છે કે તેમના ગ્રંથો પર કોઈની નજર ન લાગે તેથી તેઓએ દરેક શબ્દ કાંટા વડે લખ્યો અર્થાત્ ટચ વુડ કરીને લખ્યો. બસ, એ જ કારણ છે કે આજે બે હજાર વર્ષ બાદ પણ તેમના દ્વારા રચિત ગ્રંથો આપણી પાસે ઉપલબ્ધ છે તથા તેમના દ્વારા પ્રતિપાદિત તત્ત્વજ્ઞાન પંચમકાળના અંત સુધી ભવ્ય જીવોને ઉપકારી નીવડશે. આચાર્યદેવોએ આપણી હીન વૃત્તિ અને પ્રવૃત્તિ દેખીને પણ આપણો દ્વેષ ન કર્યો પણ કરૂણાભાવ સહિત કાંટા વડે તાડના પાન પર શાસ્ત્રોની રચના કરી. તેથી આપણે પણ દરેક જીવ પ્રત્યે કરૂણા કરવી. જો છઠ્ઠા ગુણસ્થાનવર્તી સાધુ પહેલા ગુણસ્થાનવર્તી જીવ પર કરૂણા કરે છે તો પહેલા ગુણસ્થાનવર્તી જીવ પહેલા ગુણસ્થાનવર્તી જીવ પર કરૂણા કેમ ન કરી શકે?
કરૂણાભાવ વિના ધર્મ સમજાતો નથી તથા કરૂણાનો અભાવ થયા વિના ધર્મ પ્રગટ થતો નથી.
જો ભગવાન કરૂણા સહિત ઉપદેશ આપે તો તે ભગવાનનકહેવાય તથા ગુરૂ કરૂણા વિના ઉપદેશ આપે તો તે ગુરૂન કહેવાય. જ્ઞાનીને પ્રત્યેક જીવ પ્રત્યે વાત્સલ્યભાવ હોય છે તથા હોવો પણ જોઈએ. સંયોગાધીન દ્રષ્ટિ તથા બાહ્ય અપેક્ષા વૃત્તિ છોડીને દરેક જીવને ઓળખવો જોઈએ. સમસ્ત જીવોને દ્રવ્ય દ્રષ્ટિએ ભગવાન આત્મા તરીકે દેખવા જોઈએ.
