________________
ક્ષણિકનો બોધ અને નિત્યનો અનુભવ
૧૦૧
પ્રત્યેક જીવ ત્રિકાળી ભગવાન છે. જ્યારે તે પોતાને ત્રિકાળી નિત્ય ભગવાન જાણે છે, માને છે તથા તે રૂપે પરિણમે છે ત્યારે પર્યાયમાં પણ ભગવાન થાય છે.
જેમ ગેસ ભરેલા ફુગ્ગાને એક ખુરશી સાથે બાંધીને રાખવામાં આવે તો તે ઉપર જતો નથી, જ્યારે તે ભારરૂપ ખુરશીથી અલગ થાય છે ત્યારે સહજ ઉપર જઈને અટકી જાય છે. જેમ આત્મા પણ મોડ-રાગ-દ્વેષના વિકારીભાવ તથા આઠ કર્મોના બંધનમાં ફંસાયેલો છે, તેથી સંસારમાં જ ફંસાયો છે. જ્યારે આત્મા ભાવકર્મ, દ્રવ્યકર્મ તથા નોકર્મથી રહિત થાય, ત્યારે સહજ લોકના અગ્રભાગ પર સાદિ-અનંત કાળ સુધી વિરાજમાન થાય છે.