________________
વસ્તુસ્વભાવ વિવરણ
૨૧ છે તો બીજો નીચ છે, એક કર્તા છે તો બીજો અકર્તા છે, એક ચલ છે તો બીજો અચલ છે, એક ક્રોધી છે તો બીજો ક્ષમાવાન છે, એક ધર્મી છે તો બીજો અધર્મી છે, કોઈ કોઈથી નજીક છે તો કોઈ કોઈથી ભિન્ન છે, કોઈ બંધાયેલો છે તો કોઈ મુક્ત છે - ખુલ્લો છે, કોઈ ઊલટો છે તો કોઈ સુલટો છે–ઇત્યાદિક જેમ આ સૂર્યના પ્રકાશમાં સઘળું છે; તે જ પ્રમાણે સ્વસ્વરૂપ સ્વાનુભવગમ્ય સમ્યજ્ઞાનમયી સ્વભાવસૂર્યમાં પૂર્વોક્ત પક્ષપાતના વિવાદ પરસ્પર છે તેઓ તે પક્ષપાતથી અગ્નિ-ઉષ્ણતાવતું એક તન્મયી છે. પરંતુ જેમ સૂર્યથી અંધકાર ભિન્ન છે તેમ પૂર્વોક્ત પક્ષપાત છે તે સ્વસમ્યજ્ઞાનમયી સૂર્યથી ભિન્ન છે.
પ્રથમ ગુરુઉપદેશથી સર્વ ચિત્ર હસ્તાંગુલીની વચમાં છે તેને અચલ બનીને ત્યાર પછી પરસ્પર ચિત્ર હસ્તાંગુલીથી સૂચવે છે, કહે છે, માને છે તેને સમજવાં અને સમજણ દ્વારા પોતાને પોતામાં પોતામય સ્વસમ્યજ્ઞાનમાં સંભવે તે તો સ્વસમ્યજ્ઞાનાનુભવથી તન્મય છે તથા બાકીના જે ન સંભવે તે અતન્મય છે. સ્વસ્વભાવમાં સંભવે તે તો આપણી છે તથા સ્વસ્વભાવમાં ન સંભવે તે આપણી કદાપિ કોઈ પ્રકારથી પણ નથી, ન થશે, ન થઈ હતી. હવે અવગાઢતા અર્થે ચેત કરો (બરાબર સમજો). - પીતામ્બરદાસજી આદિ જેટલા મુમુક્ષુ મારા પ્યારા છે, મારા વચનોપદેશદ્વારા સ્વસ્વાનુભવગમ્ય સમ્યજ્ઞાનાનુભવરૂપ પ્રાપ્તની પ્રાપ્તિ લેવા યોગ્ય લઈ ચૂક્યા છો તો આ સમ્યજ્ઞાનદીપિકા પુસ્તકને આદિથી અંત સુધી બે મહિનામાં એકવાર વાંચ્યા કરો, જ્યાં સુધી દેહાદિ ભાસે છે ત્યાં સુધી. આ મારું લખવું સદ્ભૂતવ્યવહારગર્ભિત સમજવું.
