________________
[૫૦] , જ હે શુભભાવો! તમે તીવ્ર કષાય મંદ કર્યો, પણ વળ્યો નહીં. પણ મારે
તો કષાય ચળવી છે. માટે મારે તમારી પણ જરૂર નથી. હવે તમે દૂર થાવ. નહીંતર હું તો ભેદજ્ઞાન વડે તમને દૂર કરીશ જ.. હે સંયોગો! તમે મારું જરાપણ હિત-અહિત કરવા સમર્થ નથી. એ તો મેં ભ્રમણાથી તમને સારા-ખરાબ માન્યા હતા. હવે ભેદજ્ઞાનની
જ્યોતિથી તમને સ્પષ્ટપણે ભિન્ન જાણી લીધા છે, તેથી મોહ રહ્યો. નથી. તમે હો તો હો અને ન હો તોપણ કાંઈ નથી–ઉપેક્ષા છે. પૂર્ણ સર્વજ્ઞની સત્તાનો સ્વીકાર અલ્પજ્ઞ પર્યાયના લક્ષે–આશ્રયે ન થાય, પૂર્ણ જ્ઞાયકના આશ્રયે જ થાય. માટે સર્વશને સ્વીકારનારની
દૃષ્ટિ જ્ઞાયક ઉપર ગયા વગર રહે જ નહીં. છેઅકર્તાપણું સિદ્ધ કરવા માટે ક્રમબદ્ધનો સિદ્ધાંત લીધો છે. કેમ કે
ક્રમબદ્ધ વગર અકર્તાપણું સિદ્ધ ન થાય અને અકર્તાપણા વગર જ્ઞાયક સિદ્ધ ન થાય. જેની પ્રરૂપણા તીર્થકરોએ કરી છે અને જેને ગણધરો-ઇન્દ્રોએ પણ સ્વીકાર્યો છે એવા ઉજ્જવળ જૈનધર્મમાં નિમિત્તથી કાર્ય થાય, પુણ્યથી ધર્મ થાય વગેરે મલિનતા કેમ હોય? સર્વશરૂપ દ્રવ્ય છે, સર્વજ્ઞસ્વભાવી ગુણ છે ને પર્યાયમાં સર્વશને સ્થાપ્યા. તો હવે તે સર્વશપણા ઉપર જ તેનું સાધકનું) લક્ષ રહેશે ને તે અલ્પકાળમાં સર્વજ્ઞ થયા વિના રહેશે નહીં. સ્વભાવના નિત્યપણાનો અજ્ઞાનીને ખ્યાલ નહીં હોવાથી અનિત્ય એવા સંયોગોને નિત્ય રાખવા મથે છે. પરંતુ એવું તો બનતું નથી–સંયોગો નિત્ય રહેતા નથી. તેથી અજ્ઞાનીની આકુળતા વધી જાય છે. અજ્ઞાની જીવ વેષને નમે છે, ક્રિયાને નમે છે, ભાષાને નમે છે, બહિર્લક્ષી જ્ઞાનને નમે છે, તર્કને નમે છે; પણ અનુભૂતિને અનુભવને નમતો નથી. તેનું બહુમાન કરતો નથી, તેની મહિમા–અધિકતા આવતી નથી.
