________________
૧૦
મેાક્ષમાળા–વિવેચન
છે કે, તે દેહ કેવળ અશુચિમય તે અશુચિમય જ છે. એના સ્વભાવમાં અન્યત્વ નથી.” (ભાવનાધ–૫)
માનવપણામાં પણ આયુષ્ય અનિયમિત છે માટે ઉતાવળે આત્મહિત કરી લેવું, ઝમકે મોતી પરોવી લેવું. અયમંતકુમાર ગૌતમસ્વામીને વહેારવા તેડી લાવ્યા, પછી પાછાં વળતા પાતરાં ઉપાડવા કહ્યું ત્યારે ગૌતમસ્વામી કહે કે અમારા જેવા થાય તેા આપીએ. પછી અયમંતકુમારે માબાપ પાસે આવી જે જાયું તે નવ જાણું અને નવ જાણું તે જાણું” એટલે મનુષ્યભવ દુર્લભ છે, મરણ આવવાનું છે એ હું જાણું છું પણ મરણુ ક્યારે આવશે તે હું જાણતા નથી, એમ કહી સમજાવ્યા. માબાપની આજ્ઞા મેળવી નાની ઉંમરમાં દીક્ષા લીધી. પછી ચામાસામાં બાળકબુદ્ધિ હાવાથી પાણીમાં પાતરાં તરાવતાં દોષ લાગેલા તેની નિવૃત્તિ માટે ભગવાન પાસે આવી ઇરિયાવહી પાઠ ખેલતાં કેવળજ્ઞાન થયું. જ્ઞાની ( ભગવાન ) પાસે હતા તેથી સહેજે વિચારણામાં ઊતરતા, આત્મા તા કંઈ કરતા નથી' એમ થતાં, સ્થિર થઈ ગયા ને કેવળજ્ઞાન પ્રગટયું. ગજસુકુમારની વાત આગળ ૪૩મા પાઠમાં આવશે. મનુષ્યભવ મેક્ષને માટે મળ્યા છે એમ જાણે તે સમજયા કહેવાય.
માણસમાં વિચારશક્તિ છે તેથી હાથી, સિંહ જેવાને વશ કરી લે છે પણ તે જ શક્તિવડે પોતાના મનને વશ કરે—જીતે તેા કેટલું કલ્યાણ થાય ! મનુષ્યમાં શક્તિ છે પણ તેને વિષયભાગમાં અને કષાયમાં વેડફી નાખે છે, તેને બદલે આત્માને માટે પુરુષાર્થ કરવામાં વાપરે તે • દોષોને દૂર કરે.
