________________
૧૦૨
મોક્ષમાળા-વિવેચન આવશ્યક જીવને હિતકારી છે, બહુ ઉત્તમ છે. કાઉસગ વગેરેથી જીવ દેહથી ભિન્ન છે એમ વિચારે તેથી શાંતિ થાય.
પ્રતિક્રમણથી લાભ મેળવે હોય તે જેમ બને તેમ ધીરજથી, સમજાય તેવી ભાષાથી, શાંતિથી એટલે કષાયરહિતપણે, જે પાઠ બેલા હોય તેમાં મન જોડાય એ રીતે એકાગ્રતાથી, યત્નાપૂર્વક એટલે કાળજીથી, દેષરહિતપણે કરવું. બે ઘડી મનવચનકાયા પાપમાં ન રોકાય એવું સામાયિકવ્રત લીધું છે, તે સાચવવું તે યત્નાપૂર્વક પ્રતિકમણ કર્યું કહેવાય.
શિક્ષાપાઠ ૪૧. ભિખારીનો ખેદ, ભાગ ૧
ભિક્ષા + આહારી = ભિખારી. ઘર્મને માટે ભિક્ષા માગે તેને ઉત્તમ કહ્યા છે. માત્ર ખાવા માટે ભિક્ષા માગે તેથી અહીં પામર–અઘમ કહ્યો. ખેદ એ શેકને પર્યાય છે. ખેદ કરનારને પુરુષાર્થ ન હોય.
ભિખારીને ભૂખથી લડથડિયાં ખાવા છતાં કઈ બેલાવીને તે આપે નહીં. અનેક પ્રકારના કાલાવાલા કરે ત્યારે દયાથી અથવા “અહીંથી જાય તે સારું” એમ ઘારીને કેઈ આપે. જમતાં વધેલું હોવાથી નાખી દેવાનું હતું, એવું એંઠવાડા જેવું ભેજન ભિખારીને મળ્યું. “સલ જગત તે એંઠવત્ ” છતાં સારું લાગે છે. એમ એંઠું છતાં તેને સારું લાગ્યું ને પગમાં જેર આવ્યું તેથી આનંદ પામતે પામતે, ભિખારી પાસે પાછા બીજા ભિખારી માંગે તેથી નગરની બહાર આવ્યો. ત્યાં સાફસૂફ કરીને પોતાનું
