________________
-
૩
ક.
૨
--
--
-
-
-
--
-
:
-
*
=
*
- -
-
-
-
માન
મેક્ષમાળા-વિવેચન
૧૦૧ પશ્ચાત્તાપ કરે. જાણે ભગવાન હાજર હોય એમ ચિંતવીને પશ્ચાત્તાપ કરે.
પ્રતિક્રમણ અવશ્ય કરવા ગ્ય હોવાથી “આવશ્યક પણ કહેવાય છે આવશ્યક એટલે અવશ્ય કરવા યોગ્ય; અથવા વશ એટલે પાંચ ઇંદ્રિને આધીન અને અવશ એટલે ઇંદ્રિયેને વશ નહીં એવા અર્થાત્ ઇંદ્રિયજય કરનાર સાથુ; તેમની કિયા તે આવશ્યક, એમ પણ એને અર્થ થઈ શકે છે. પ્રતિક્રમણ છ આવશ્યકમાંનું એક આવશ્યક છે. વળી તેમાં છયે આવશ્યક પણ આવે છે. તેથી આત્માની મલિનતા ખસે છે. જેને આત્મા નિર્મળ કરે હેય તેને પ્રતિક્રમણ અવશ્ય કરવા મેગ્ય છે. રોજ ઝાડુ કાઢે તેય આઠ–પંદર દિવસે જાળાં પાડે, વરસે બધું સાફસૂફ કરે, તેમ દેવસી, રાઈ, પાક્ષિક, ચૌમાસી અને સાંવત્સરિક પ્રતિક્રમણ અવશ્ય કરવું જોઈએ. રોજ નામું લખે છતાં ખાતાવહી કાઢે, સરવૈયું આખા વર્ષનું કાઢે તેમ. દેવસી રાઈ બને કરવું જોઈએ.
કાળધર્મ એટલે મરણ,
પ્રતિક્રમણની યેજના બહુ સુંદર છે, કારણ એથી આત્માની મલિનતા ખસે છે. જેથી આત્મા સુંદર થાય તે
જના પણ સુંદર છે. છ આવશ્યક એ તેનાં મૂળતત્ત્વ છે. જેને મુનિપણું પાળવાની ઈચ્છા છે તેને માટે એ પ્રતિક્રમણ તૈયારીરૂપ છે. પાંચે પાપ છોડવાની ઈચ્છા જેને છે એવા શ્રાવક પ્રતિક્રમણ કરે છે. સામાયિક એવી જિનના તવન, વંદના, પ્રતિક્રમણ, કાઉસ, પચ્ચખાણ એ છયે
