________________ મુંબઈ, ફાગણ, 1950- પત્રાંક નં. 493 અનન્ય શરણના આપનાર એવા શ્રીસદૂગુરુદેવને અત્યંત ભક્તિથી નમસ્કાર. શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને પામ્યા છે એવા જ્ઞાની પુરુષોએ નીચે કહ્યાં છે તે છ પદને સમ્યગ્દર્શનના નિવાસનાં સર્વોત્કૃષ્ટ સ્થાનક કહ્યાં છે; પ્રથમ પદ; આત્મા છે. મોક્ષેચ્છને પ્રજનભૂત એવાં છે પદના સિદ્ધાંતને રજૂ કરતાં, પ્રારંભમાં જ તે છ પદને બોધ આપનાર એવા શ્રીસદ્દગુરુદેવને નમસ્કાર કરીને આદિ-મંગળ કરે છે ? જેનાથી ઉત્તમ બીજુ કઈ અવલંબન નથી તેવા, ભવસાગરથી તારવા માટેની તત્વજ્ઞાનરૂપી નૌકાના સુકાની, આત્મજ્ઞાન–આત્મસંયમરૂપી ઐશ્વર્યના સ્વામી, પ્રત્યક્ષ જાણે કે મોક્ષની જ મૂર્તિસમાં એવા સ્વ-પર-કલ્યાણમાં નિરંતર ઉદ્યમવંત શ્રીગુરુદેવના ચરણકમળમાં મન-વચન-કાયાના યુગની શુદ્ધિથી એકાગ્રતા પૂર્વક પ્રણામ કરું છું. આમ, માંગલિક કરીને, હવે પોતાના વક્તવ્યની પ્રમાણિકતા રજૂ કરે છે. આત્મા છે, “આત્મા નિત્ય છે”, “આત્મા કર્તા છે?, આત્મા ભોક્તા છે', એક્ષપદ છે અને મેક્ષને ઉપાય છે - આ જે છ પદની વ્યાખ્યા અમે કરવાના છીએ તે છ પદ સમ્યફ(આત્મદર્શન)ને રહેવા માટેનું ઉત્તમ સ્થાન છે. આ વાત જગતના સર્વ જ્ઞાની પુરુએ સ્વીકારી છે. કેવા જ્ઞાનીઓ? તે કહે છે કે તે જ્ઞાનીઓ કે જેમણે પિતાના જીવનમાં સાચી શ્રદ્ધા, સાચું જ્ઞાન અને સાચા આચરણની એકતા સાધીને પ્રત્યક્ષપણે સ્વસંવેદન (આત્માનુભવ) દ્વારા શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને સાક્ષાત્કાર કર્યો છે– મતલબ કે પોતાના વિશિષ્ટ આત્મવૈભવને પ્રગટ કર્યો છે. પ્રથમ પદઃ આ વિશ્વમાં જેમ અનેક પદાર્થો છે તેમ આત્મા પણ એક વિશિષ્ટ પદાર્થ છે. એ રીત દર્શનજ્ઞાન છે. ઇન્દ્રિય–અતીત-મહાર્થ છે, માનું છું આલંબન રહિત, જીવ શુદ્ધ નિશ્ચળ ધ્રુવ છે. છું એક શુદ્ધ મમત્વહીન હું જ્ઞાનદર્શન પૂરું છું, છે ? એમાં રહી સ્થિત, લીન એમાં, શીધ્ર આ સૌ ક્ષય કરું.૨ 1. શ્રી પ્રવચનસાર, 192. 2. શ્રી સમયસાર ર૭૩. આ બે ગાથાઓની શ્રીઅમતચન્દ્રસૂરિ કૃત અદ્દભુત ટીકાઓમાં આત્માને પણ જગતના બીજા પદાર્થોની જેમ પદાર્થ વિશેષ તરીકે સિદ્ધ કર્યો છે. તેનું અત્યાસી મુમુક્ષુએ સત્સંગના ગે વિશેષ પરિજ્ઞાન કરી સ્વપદાર્થના પ્રમાણજ્ઞાનમાં નિઃશંક થવું યોગ્ય છે. અધ્યાત્મને પંથે