________________ એમ છે, તે પણ આ જીવે અંતર્ભાગને અર્થે બાહ્ય પ્રસંગની નિવૃત્તિને કંઈ પણ ઉપકારી માનવી યોગ્ય છે. નિત્ય છૂટવાને વિચાર કરીએ છીએ અને જેમ તે કાર્ય તરત પતે તેમ જાપ જપીએ છીએ. જોકે એમ લાગે છે કે તે વિચાર અને જાપ હજી તથારૂપ નથી, શિથિલ છે; પણ તે ઉત્તમ ધર્મરૂપ જે અંતર્લીગ તેની સિદ્ધિ થવા માટે બાહ્ય પ્રસંગો અને પદાર્થોના ત્યાગને ઉપકારી માનીને સાધના-પદ્ધતિમાં યથા પદવી સહર્ષ સ્વીકારવો હિતકારી છે એ પરમેશ્વરી અનેકાંતવિદ્યામાં શ્રીગુરુઓને ભવ્ય જીવોને ઉપદેશ . યથા - - ગૃહ રાજ્ય પુત્ર કલત્ર મિત્રો ભ્રાત માત પિતા ભલા, આહાર, વાહન, વસ્ત્રભૂષણ રત્ન પુરજન નિજ મળ્યાં, ઈન્દ્રિય સુખ ક્રોધાદિ ભાવ વચન તન મનથી ત્રિધા, તે સર્વ ચિલ્પ પ્રાપ્તિ માટે પ્રાજ્ઞ ત્યારે સર્વથા.૨ - નકકી જશે મુજને તછ સૌ સંગ જડ ચેતન કદા, કે સર્વે તજી મારે જવું ત્યાં પ્રીતિ મુજ શી દુઃખદા? છે જે જ્ઞાન પુસ્તકથી થતું પરદ્રવ્યનું તે ત્યાજ્ય જ્યાં, તે ત્યાજ્ય શું પરદ્રવ્ય નહિ, તસ્વાવલંબી હું થતાં. મુમુક્ષુ જીવે છે જે પ્રકારે પર-અધ્યાસ થવાયેગ્ય પદાર્થોદિને ત્યાગ થાય તે તે પ્રકારે અવશ્ય કરવું ઘટે. જોકે આરંભ પરિગ્રહનો ત્યાગ એ સ્થળ દેખાય છે તથાપિ અંતર્મુખવૃત્તિને હેતુ હોવાથી વારંવાર તેને ત્યાગ ઉપદેશ છે.” હવે, પિતાના જીવનમાં સર્વ પ્રકારની ઉપાધિથી રહિત થવાની જે આત્યંતિક ભાવના તેને રજૂ કરતાં આગળ કહે છે કે, વારંવાર અનેક દૃષ્ટિકોણથી વિચાર કરી કરીને ઉપાધિથી જેમ જલદી જલદી નિવૃત્ત થવાય તે માટે નિરંતર જાપ જપીએ છીએ, એટલે કે તે કાર્ય સિદ્ધ થઈ જાય એટલા માટે ધૂણી ધખાવીને પુરુષાર્થ ચાલુ કર્યો છે અને તે સિદ્ધ કરીને જ રહેવું એવો નિશ્ચય વર્તે છે. આમ સતત પુરુષાર્થ કરવા છતાં પણ તે કાર્ય સિદ્ધ નહિ થતું દેખીને અંતરમાં એમ થાય છે કે પુરુષાર્થની ઉગ્રતામાં હજુ 2. તત્વજ્ઞાનતરંગિણી–૧૫/૧૨-૧૩ (રા. 7. દેસાઈ કૃત ગુજરાતી પદ્યાનુવાદ) 3. તત્ત્વજ્ઞાનતરંગિણી, 15/1 ( w w w x y ) 4, શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, 650. અધ્યાત્મને પંથે