________________
* દ્રોણાચાર્યજી જેવા જ્ઞાનસંપન્ન હતા તેવા જ આચારસંપન્ન પણ હતા. પૂર્વના મહાપુરુષોની. આ જ વિશેષતા છે કે તેઓ જ્ઞાન અને ક્રિયા, બંને માર્ગને સદા સાથે રાખીને ચાલતા હતા. તેમની આચાર નિષ્ઠાનો એક નાનકડો પ્રસંગ કહું –
મહાજ્ઞાની સૂરાચાર્યજી તેમના શિષ્ય હતા. માલવાના ભોજ રાજાની સભાને જીતીને જૈનશાસનની પ્રભાવના કરનારા આ મહાપુરુષ હતા. પોતાના શિષ્યોને ભણીને તૈયાર કરવાની ખૂબ ઈચ્છા હતી. આ કારણથી શિષ્યોને ભણાવતી વખતે ભૂલ પડે તો ઓઘાની દાંડીથી મારતા હતા. પ્રાયઃ દરરોજ ઓઘાની દાંડી તૂટતી હતી. તેથી તેઓશ્રીને થયું લોખંડની દાંડી બનાવરાવી દઉં.
આ સમાચાર ગુરુ ભગવંત દ્રોણાચાર્યજીને મળ્યા. તુરંત ગુરુભગવંત સૂરાચાર્યજીને ઠપકો આપે છે. લોખંડની દાંડી એ તો યમનું શસ્ત્ર છે. તે રાખવામાં મોટો દોષ લાગે, માટે આપણાથી ન રખાય. વાત ઘણી મોટી છે. તે અત્ર અપ્રસ્તુત છે માટે નથી કરતો. પરંતુ વિચારો તો ખરા કે લોખંડની દાંડી રાખવામાં પાપ માનનારા, શાસનપ્રભાવક પોતાના શિષ્યને પણ કડક શબ્દોમાં ઠપકો આપનારા આ દ્રોણાચાર્યજીના મનમાં ચારિત્ર પાલનની કેવી તીવ્ર રમણતા હશે? આ વાત વાંચતાં જ માથું નમી જાય. વાહ, કેવી જબરજસ્ત ચારિત્રનિષ્ઠા ! ક્યાં ચારિત્રની વાતો કરનારા અને અને ક્યાં આ મહાપુરુષો ! ક્યાં રાજા ભોજ અને ક્યાં ગાંગો તૈલી અને છતાં ક્યાંય, ક્યારેય પોતાની વાતોનાં બણગાં નથી ફૂક્યાં, નથી વાજાં વગાડ્યા.
છતાં, આશ્ચર્ય ઉપજાવે તેવી વાત છે, તેનાથી વધુ એ કે . આપણા બધા માટે દુઃખદ ઘટના ગણી શકાય તેવી આ વાત છે.
આવા આચારસંપન્ન મહાપુરુષને પણ “શિથિલાચારી' તરીકે
21
