________________
લાભ છે. આમ, બદલાતી સમાજની તાસીર જોતાં લાગે છે કે આ અનુષ્ઠાન બહુ ઉપયોગી છે.
નામ લેતાં હૈયું ભરાઈ જાય, મસ્તક સહજપણે ઝૂકી જાય તેવા અનેક મહાપુરુષો - ગુરુભગવંતો આ શાસનમાં થયા છે. આ દરેક ગુરુભગવંતોનું મુખ્ય લક્ષ્ય હતું આત્મકલ્યાણ. આ વાતને મુખ્ય રાખી શાસનસેવા, શાસનરક્ષા શાસનપ્રભાવના કરતા હતા. આ ગુરુભગવંતોની ખૂબી એ હતી કે તેઓએ શાસનસેવા - પ્રભાવના માટે પોતાનું નામ, કામ તેમજ મહત્તા બધું જ ગૌણ કર્યું છે. એક વાત નક્કી સમજજો કે જે માણસ પોતાનું નામ, કામ, સમુદાય ગૌણ કરી શકે તે જ શાસન પ્રભાવના કરી શકે છે, બાકી પોતાના સમુદાયનું આધિપત્ય સ્થાપવાની લાલસામાં રમનારા ક્યારેય શાસનપ્રભાવના નહિ કરી શકે. હા, શાસનપ્રભાવનાના નામે સ્વપ્રભાવના ચોક્કસ કરી શકે.
આજે સમાજમાં શું ચાલે છે ! ગાડી તદ્દન રિવર્સમાં ચાલે છે. તે સમયમાં એવું હતું કે દરેક પ્રવૃત્તિના કેન્દ્રમાં હતું શાસન. પોતાની જાતને ગૌણ રાખતા હતા. તે મહાપુરુષો શાસનના અસ્તિત્વમાં જ પોતાનું અસ્તિત્વ માનતા હતા. શાસનના અસ્તિત્વમાં જ પોતાની અસ્મિતા, સ્વકર્તુત્વને સમાવી લીધું હતું. આજે શાસન ગૌણ છે. હું, મારો સમુદાય મુખ્ય છે. મારી નામના કે સમુદાયની નામના – મહત્તા માટે જે કરવું ઘટે તે બધું જ કરવા તૈયાર છીએ. પછી ભલે શાસનનું જે થવું હોય તે થાય. જ્યાં સુધી આપણા મનમાં ઘર કરી ગયેલી આ માન્યતા નહિ બદલાય ત્યાં સુધી શાસનરક્ષા, શાસનપ્રભાવનાની વાતો બહુ જ દૂર છે.
આ ગુરુભગવંતોનો દેહપિંડ જ અનોખી માટીનો બનેલો હતો. અને તેથી જ આજે આટલાં વર્ષો, સૈકા પસાર થઈ ગયા
8
*
