________________
अष्टमाध्यायस्य तृतीयः पादः ॥
३३१
भणित । सप्तमी ङि । 'डे-म्मि :' (३।११) ङि० →डे० → ए० । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) तुलुक भणिए । 'अइदीहराई सन्हे चिहरे दीसंति वंसपत्ताई।। अम्मो ! भणामि भणिए तुम्हाण वि पंडुरा पुट्ठी ॥
अस्य व्याख्या - हे स्नुषे ! चिकुरे अतिदीर्घाणि वंशपत्राणि दृश्यन्ते इत्युक्ते सा प्रत्युवाच - हे अम्ब ! त्वया भणिते अहं भणामि युष्माकमपि पाण्डुरा पृष्टिः - धवला पृष्टिरित्यर्थः ॥४१||
ईदूतो हुस्वः ॥ ८।३।४२ ॥ आमन्त्रणे सौ परे ईदूदन्तयोर्हस्वो भवति ॥ हे नइ ! । हे गामणि ! । हे समणि ! । हे वहु ! । हे खलपु ! ॥ [ईदूतो हुस्वः ईदूत् षष्ठी ङस् । हुस्व प्रथमा सि ।
[हे नइ !] नदी । आम० सि- हे पूर्वइ० । अनेन हुस्व: - दी० → दि० । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) द्लुक् हे नइ!।
[हे गामणि ! ] ग्रामणी । आम० सि - हे पूर्वइ० । 'सर्वत्र ल-व-रामवन्द्रे' (२७९) लुक् । अनेन हुस्व: - णी० → णि० । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् हे गामणि !।
[हे समणि !] श्रमणी । आम० सि - हे पूर्वइ० । 'सर्वत्र ल-व०' (२७९) लुक् । 'श-षोः सः' (१।२६०) श० → स० । अनेन हूस्व: - णी० → णि० । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् हे समणि ! ।
[हे वहु !] वधू । आमन्त्रणे सि - हे पूर्वइ० । 'ख-घ-थ-ध-भाम्' (१।१८७) धू० → हू० । अनेन हुस्व: -हू० → हु० । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लु क् हे वहु !।
[हे खलपु !] खलपू । आमन्त्रणे सि - हे पूर्वइ० । अनेन हुस्व: - पू० → पु० । 'अन्त्यव्य०' (११११) स्लुक् हे खलपु ! ॥४२॥
क्विपः ॥ ८।३।४३ ॥ क्विबन्तस्येदूदन्तस्य हुस्वो भवति ॥ गामणिणा । खलपुणा । गामणिणो । खलपुणो । 'गामणिसुओ । खलपुसुओ ॥ [क्विपः] क्विप् षष्ठी ङस् ।
[गामणिणा] ग्रामणी । तृतीया टा । 'सर्वत्र ल-व०' (२१७९) लुक् । 'क्विप्' (५।१।१४८) क्विप्र० । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लोपः । अनेन हुस्वः - णी० →णि । 'टो णा' (३२४) टा० → णा० गामणिणा ।
[खलपुणा] खलपू । तृतीया टा । 'क्विप्' (५।१।१४८) क्विपप्र० । 'अप्रयोगीत्' (१।११३७) क्विप्लोपः । अनेन हूस्वः - पू० → पु० । 'टो णा' (३।२४) टा० → णा० खलपुणा । १. अइदीहराइँ वहुए सीसे दीसन्ति वंसवत्ताई । भणिए भणामि अत्ता तुम्हाणं वि पण्डुरा पुट्ठी ॥ [गा० स० - ७७४]
अतिदीर्घाणि वध्वाः शीर्षे दृश्यन्ते वंशपत्राणि । भणिते भणामि श्वश्रु ! युष्माकमपि पाण्डुरं पृष्ठम् ॥ २. सर्वमुद्रितेषु ईदूतोहूस्वः । ३. A. E. गामणिसुओ - खलपुसुओ।
