________________
१३६
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान बुण्डिका समर्थिते सिद्धमप्राकृतव्याकरणे ॥
'अवर्णो यश्रुतिः' (१।१८०) अ० य० । प्रथमा सि । 'क्लीबे० ' ( ३।२५) सि० म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः अणितयं ।
[ अइमुत्तयं ] अतिमुक्तक । 'क-ग-च-ज-त-६०' (१११७७) त्लुक्। 'क-ग-ट-ड०' (२।७७) क्लुक् । 'अनादी० (२२८९) तस्य द्वित्वं त० ० क गच ज०' (१।१७७) क्लुक्। 'अवर्णो यश्रुति:' (१११८०) अ० → य० । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० म्० 'मोऽनु०' (११२३) अनुस्वारः अइमुत्तयं ॥२०८॥
रुदिते दिना ण्णः ॥ ८१४२०९ ॥
रुदिते दिना सह तस्य द्विरुक्तो णो भवति ॥ रुण्णं ॥
अत्र केचिद् ऋत्वादिषु द इत्यारब्धवन्तः स तु शौरसेनी मागधी विषय एव दृश्यते इति नोच्यते ॥
रिऊ उऊ । रजतम् → रययं । एतद् एअं । गतः
साम्प्रतम्
प्राकृते हि ऋतु: गओ । आगतः → आगओ । → संपयं । यतः → जओ । ततः → तओ । कृतम् → कयं । हतम् हयं । हताश: → हयासो । श्रुत: → सुओ । आकृति: → आकिई । निर्वृतः → निव्वुओ । तातः → ताओ । कतरः → कयरो । द्वितीयः दुइओ इत्यादयः प्रयोगा भवन्ति । न पुनः उदूं । स्यदं इत्यादि ॥
क्वचिद् भावेऽपि 'व्यत्यय' (४।४४७) इत्येव सिद्धम् । दिही इत्येतदर्थं तु 'धूतेर्दिहिः' (२।१३१) इति वक्ष्यामः ॥
[ रुदिते दिना ण्णः ] रुदित सप्तमी ङि । दि तृतीया टा । ण्ण प्रथमा सि ।
1
1
[रुण्णं ] रुदित । अनेन दिना सह तस्य ण्ण० । प्रथमा सि 'क्लीबे०' (३।२५) सि० म्० 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः रुणं ।
[रिक तक ] ऋतु । 'ऋणषभर्वृषौ वा' (१।१४१) ऋ०रि० । 'क-ग-च-ज०' (१११७७) लुक् । प्रथमा सि । 'अक्लीबे सौ' (३|१९) दीर्घः उ० ऊ० । 'अन्त्यव्य० ' (११११) स्लुक् रिक पक्षे ऋतु। 'उदृत्त्वादी' (१।१३१) ऋकारस्य उत्वम् । 'क-ग-च- ज०' (१।१७७) त्लुक् । प्रथमा सि । 'अक्लीबे सौ' (३।१९) दीर्घः- उ० ॐ० 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् उक ।
[ रययं ] रजत । प्रथमा सि । 'क-ग-च-ज-त-द०' (१।१७७) ज- तयोर्लुक् । 'अवर्णो० ' (१।१८०) अ० य० । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० म्० । 'मोऽनु० ' (१।२३) अनुस्वारः रययं ।
[एअं] एतद् । ‘अन्त्यव्य० ' (१|११) लुक् । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) त्लुक् । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' ( ३।२५) सि० म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः एअं ।
-
→>
[ गओ ] गत । 'क-ग-च-ज० (१११७७) त्लुक् । प्रथमा सि 'अतः सेड' (३२) सि० डो० ओ० । 'डित्यन्त्य०' (२|१|११४) अलुक् गओ ।
[ आगओ ] आगत । 'क-ग-च-ज०' (१३१७७) लुक् । प्रथमा सि । 'अत: सेडों:' (३२) सि० डो० -> ओ० । 'डित्यन्यस्वरादेः' (२१११४) अलुक् आगओ ।
सं०
[ संपयं ] साम्प्रतम् । 'ह्रस्वः संयोगे' (११८४) सां० 'सर्वत्र०' (२१७९) लुक् । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) त्लुक् । 'अवर्णो यत्रुतिः' (१।१८०) अ० य० । प्रथमा सि 'अव्ययस्य' (1२1७) सिलुप् संपर्व ।