SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 53
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Sanskrit Sahityaśāstra उचिते वासके स्त्रीणामृतुकालेऽपि वा नृपैः । प्रेष्याणामपि सर्वासां कार्य ( चैवोपसर्पणम् ) ॥ इति आर्त वकालो हि भूयानपि फलतः (V. L. परतः ) परमिति भवति । The corrupt readings in this passage which are printed in bold type could very well be restored with the help of the corresponding passages in Hemacandra's KS (pp. 419-420) : ...... अस्या एकेन दिनेन वार:.... . नववे प्रसवे वृत्ते चिरचिरहखिन्नां सुखयितुम् । वासयन्ति तत्र स्थाने रात्रिमिति वासका राज्युचिताः कामोपचाराः । धर्मवृत्तिना राज्ञा परिपाट्या [ द्वेष्या ] दुर्भगापि सेव्येति च निरूपयितुमाह- उचिते वासके इति । (15) The Abhi. Bha. (Vol. III, p. 156) reads: किं स्वन्तगतं वासनात्मतया वर्तमानं रसाख्यं भावं भावयन् सुययन् किं सर्वस्य नेत्याह कवेः सूक्ष्मसूक्ष्मा - नपि यो अर्थान् पश्यति तस्य सहृदयस्येत्यर्थः । Hemacandra (p. 423, 11. 16-17 ) correctly reads : तत्रास्यायो विकारोऽन्तर्गतवासनात्मतया वर्तमानं रत्याख्यं भावं भावयन् सूचयन् भावः । [The full verse runs as follows : भवतः । उचिते वासके स्त्रीणामृतुकालेऽपि वा बुधैः । द्वेष्याणामथवेष्टानां कर्तव्यमुपसर्पणम् ॥ आर्तवः कालो हि भूयानपि फलतः परिमितीभवति । ] 41 (16) The Abhi. Bha. (Vol. III, p. 62) reads: तेनैकमपि सन्धङ्ग ं तत्रैव सन्धैौ द्वित्रिय कविम्... वे गी संहारे संकेड विद्रौ पुनः प्रदर्शित वीरौ द्रोद्दीपगौ The N. D. (p. 102) reads : ... द्वित्रिर्वा...... संफेटवी रौद्ररसावुद्दीपयतः । The passage in the Abhi. Bha. is easy to correct in the light of the readings in the N. D. (17) The Abhi. Bha. (Vol III, p. 62) reads: इति वृत्ताविच्छोऽपि हि रसस्यैव पोषकः, अन्यथा विच्छेदे स्थाय्यादेस्त्रुटितत्वात् क्व रसवार्ता | The N. D. (p., 102) reads: सर्वसन्धीनां चाङ्गानीतिवृत्ताविच्छेदार्थमुपादीयन्ते इतिवृत्तस्याविच्छेदश्च रसपुष्ट्यर्थः ...... । The reading in the Abhi Bhā must, therefore, be corrected to इतिवृत्ता विच्छेदोऽपि ... (18) The Abhi. Bha. (Vol III, p. 61) reads: ततश्च यद्यथा यद्यस्यानुपयोमि तदरोचकिनोरुचितदधिशर्करापयः प्रभृतिरसान्तरमध्ययोजितं — तेद् द्वारेणान्तःप्रविष्ट सत् षष्टिं व्याधिनिवृत्तिं च विधत्ते...... The context leads us to correct the reading given in bold types to : यस्यानुपयोगि.... तदरोचकिनो रुचितदधिशर्करा .. .. पुष्टि... ... विधत्ते.......
SR No.007023
Book TitleStudies In Sanskrit Sahitya Shastra
Original Sutra AuthorN/A
AuthorV M Kulkarni
PublisherB L Institute of Indology
Publication Year1983
Total Pages216
LanguageEnglish
ClassificationBook_English
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy