________________
= મારા અનુભવો
દળી ઘરની જરૂરિયાતને પૂરી કરવા તેઓએ કઠિન પરિશ્રમ કર્યો. તેઓની સૂઝને કારણે આવા કપરા સમયમાં તેઓએ પાંચ દીકરીઓને કરિયાવર સહિત સાસરે વળાવી. બે દીકરાઓને સ્કૂલમાં મૂકી ભણાવ્યા. આ માટે તેઓએ દેવું કર્યું અને મહિને થોડી બચત કરી દેવું ચુકવતા ગયા.
કરમચંદભાઈ અને તેમના મોટાભાઈ ડોસાભાઈએ મા-બાપની આ કારમી ગરીબાઈની થપાટને ઊંડાણપૂર્વક અનુભવી હતી. આ અસહ્ય દુઃખમાં રીબાતાં લાચાર મા-બાપને લોકો કેવી હલકી દૃષ્ટિથી જોતાં તે આ બન્ને દીકરાઓએ નજરોનજર નિહાળ્યું હતું. મા-બાપની સહનશીલતાએ બન્ને ભાઈઓને જીવનના પાઠ શીખવી દીધા હતા. તેઓએ નિશ્ચય કર્યો કે જલદી કમાઈને મા-બાપને આ સ્થિતિમાંથી ઉગારી લેવા. તેઓના જીવનમાં સુખના સૂરજનું અજવાળું પાથરી દેવું અને પ્રેમથી સેવા કરી તેમની દરેક ઇચ્છાને સંતોષથી ભરી દેવી; અને બન્યું પણ એવું જ! હૃદયના ઊંડાણની પ્રાર્થના ભગવાને સાંભળી. આ ભાઈઓને પરિશ્રમ અને પ્રામાણિકતાના ગુણો વારસામાં જ મળ્યા હતા. આ સાથે સોનામાં સુગંધ ભળે એમ લક્ષ્મીદેવીની કૃપા પણ તેઓ પર ચોતરફથી વરસી. દિવસે-દિવસે ધંધામાં વૃદ્ધિ થતી ગઈ અને ઘરમાં જાહોજલાલી છવાઈ ગઈ. બન્ને ભાઈઓની તીવ્ર ઇચ્છા હતી કે માતા-પિતાને સમૃદ્ધિના શિખર ઉપર બેસાડવા. તેમના પ્રત્યેનું ઋણ ચુકવવાની ઉતાવળ તેઓને હતી. તેથી તરત જ મોટર, બંગલો, નોકર-ચાકર, મહારાજની ફોજ ઘરમાં ઊભી કરી દીધી. સુખની વચ્ચે એક જ દુઃખ ભાઈઓને કોરી ખાતું હતું કે
૪૮ |