________________
E. Leumann, An outline of the Avaśyaka literature
जैन साहित्य संशोधक
[बर पोतानी टीकामा ज आपेला छः पण ते स्वोपज्ञ टीका उपलब्ध नथी तेथी हरिभदशीला हेमचन्द्र-के जेमणे ए स्वोपज्ञ टीकानो पोतानी टीकाओमां उपयोग को छे-तेमणे ए अवतार लधिला होवाथी आपणे ए टीकाओमाथी ज ते लेवानां छे. भाष्यना मळमां ज जे अवतार आपेला छेते स्वास काळा अभरोमां आपवामां आव्यां छे. बाकीनां कया टीकाकारे कयां अवतरण लोधां छे ते जुदी जुदी रीते यताववामां आव्यां छे. ए अवतरणो कया प्रन्थोमांथी लेवामां आयेला ठे तेनो काई उल्लेख टीकाकारो करता नधी. तेथी जैकवना उपनिषद्वाक्यकोप अने वीजा तेवां घेदसंबंधी पुस्तको उपरथी घणांकनां स्थळो खोळी काढवानो प्रयत्न कर्यो छे. ए तो चोकस छे के जे अवतरणो जिनभद्रे लीयां छे ते घणां प्रमाणभूत छे अने तेमना वखतना ब्राह्मणो वादविवादमा ए वाक्योनी खूब चर्चा करता होवा जाइए. ब्राह्मणोनां दर्शनशास्त्रोमा परस्पर विरुद्ध विचार दर्शावनारा ए वाक्यो उपरथी दरेक गणधरनो संशय उभो करवामां आव्यो छे. प्रसिद्ध उपनिपदोना गुळ पाठे। साथे सरखावतां ए वाक्योमा जे केटलीक भूलो नजरे पड़े छे तेनुं कारण बिनकाळजीपूर्वक एओनो उपयोग करवामां आवे ४२,५ (१५५३).
( यदाहुंनास्तिकोः ) एतावानेव पुरुषोऽयं यावानिन्द्रियगोचरः ।। भद्रे, घृकपदं पश्य यद् वदन्ति बहुश्रुताः ।। .. I पिय बाद च साधु शोभने यदतीतं वरगात्रि तन्न ते ।। न हि भीरु गतं निवर्तते, समुदयमात्रमिदं कडेवरम् ॥* .
(मट्टोऽप्याह) x आ अंक ते प्रो. ल्युमने पोताना मूळ निबन्धमा विशेषावश्यकभाष्यना जे ५ विभागो पाडया छे तेना सुचक है. एमा पहलो अंक प्रकरणने अने बीजो गाथानंबरने सूचवे छे. आ पछी जे कोसमा आकडा आपेल छे ते काशीनी यशोविजय जैनप्रन्यमाळामा प्रकट यएल सटीक विशेषावश्यकभाध्यमांनी चालू गाथासंख्या सूचवे छे. मुद्रित ग्रंथमा १५४८ मी गाथा ज्या पूरी थाय छे त्यो उक्त प्रो. ना वर्गीकरण प्रमाणे प्रथम विभाग पूरो थाय छे अने १५४९ मी गायाधी बीजो विभाग शरूयाय छे ते २०२४ मी गाथाए पो थाय छ . ए विभागमा गणधरवाद नामनो विषय आवे छे भने तेनी कुल ४७६ गाथा छे.
8-) आवा गोळ काँसमा आपेला पाठो आवश्यकसत्रनी हारिभद्री टीकामा आपवामा आवेळा नथी; तेमज [ ] आवा चौखुणा कौंसमा भापेला पाठो विशेषावश्यक भाष्यनी शीलांकाचार्यकृत टीकामा आपेला नी; एम समजबु.
+ आ अंको आवश्यकनी हारिभद्री टीकामा दरेक गणधरना माटे जे शंका-समाधानात्मक अवतरणो मापवामा आवेला हे तेनो क्रमनिर्देश सूचवे छे. एमांनो मोटो अक्षर ए गणधरनी संख्या बतावे छे अने तेनी आगळ जे नानो अक्षर ते अवतरणनी संख्या जणावे छे. Iआ चिन्हवाळा अवतरणो फक्त आवश्यक पूर्णिमा ज मळी आवे छे.
• आ बनेकोको हरिभदकृत षड्दर्शनसमुच्चयना छेवटना लोकायत प्रकरणमा, लोक ८१-८२," (मुद्रित पृ.३.१,३०४, कलकत्ता) या बीजा ठोकनो प्रथम पाद 'पिब खाद च चारुलोचने ' ा प्रमाणे छ.
२. शीलांकाचार्यनी टीकामा 'यपाहुः' पाठ . ३. शी.टी. 'एके.'४. चूर्णिमा 'एके आहुः' एटलो ज पाठ
५.विशेषावश्यकनी हेमचंद्रकृत टीकानी केटलकि प्रतोमा आना ठेकाणे लोकोऽय' पाठ छे...शा. नी फेटलीक प्रतोमा 'बदन्त्यबहुश्रुताः' पण पाठ छे.
Jain Education International
lx For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org