________________
The concept of “Rasa”
1229 Bu. Ca. XIII. 30 reads as -
“mahībhrto dharma-parāśca nāgā mahāmuner vighnam a-mrsyamāņāḥ, māram prati krodha-vivịtta-netrā
niḥśaśvasuḥ caiva jajțmbhire ca.” The material for bībhatsa-rasa is supplied in the description of hell in Bu. Ca. XIV. Bu. Ca. XIV. 14 reads as -
“kecit tiksņair ayo-damstrair bhaksyante dāruņaiḥ svabhiḥ, kecid dhrstair ayas-tundair
vāyasair āyasair iva." So also in canto V, wherein the charms of ladies are described as being ineffective, bībhatsa is suggested. Bu. Ca. V. 61 -
“vivrtā”syapuță vivęddha-gātrī prapatad-vaktra-jalā, prakāśa guhyā, aparā mada-ghūrņiteva śiśye
na babhāse, vikstam vapuḥ pupoșa.” śrngāra finds beautiful expression in Sau. (= Saundarananda, Edn. Haraprasad Shastri, Bibliotheca Indica, 1910) - IV. 36 -
"athā’pyanāśyāna-viśesakāyām, mayy esyasi tvam tvaritam tatas tvām, nipīdayisyāmi bhuja-dvayena
nirbhişaņenā”rdra-vilepanena.” The vyabhicārin called 'vitarka' finds beautiful expression in Sau. IV. 42 -
"tam gauravam buddha-gatam cakarsa bhāryā’nurāgaḥ punar ācakarsa, sóniścayān nā'pi yayau na tasthau
turam starangeşviva rājahamsaḥ.” (We are reminded of the famous expression from Kalidasa - "sailādhirājatanayā, na yayau na tasthau.")
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org