________________
58
Dvyāśrayakāvya roots which are confined to Sanskrit grammar only. More. over, a few beautiful grammatical words in their true spirit are found in the Dvyāśrayakāvya which can hardly be found in Sanskrit literature. Some repeated words in their real sense have been used in the Dvyāśrayakāvya. Similarly a few words different in minute sense have been used in the poem distinctly.4
Moreover, Hemacandra has used a number of beautiful idioms which are in harmony with the spirit of a spoken language and the real idiom of the Sanskrit language.5 1. Dv. VIII. 121.
इषुभिरनयोथिंव्याथं व्यर्थव्ययमव्यथि । प्रतिकगयिता कागंकागं कगंकगमकगि ।। प्रतिजरयिता जारंजारं जरंजरमजरि । क्नसयितजन: क्नासंक्नासं क्नसक्नसमक्नसि ।। Similarly VIII. 122 ; IX. 6 etc.
Tedious usages of San suffix are found in III. 121 ff. 2. Dv. IX. 1-18. Here optional ‘ņamul' suffix has been used :
यामंयामं यमंयमम् (IX. 5). चाहंचाहं चहचहम् (IX. 7).
ज्वालंज्वालं ज्वलंज्वलम् (IX. 8) etc. 3. DY. XIII. 94.
तवोषं देहि देहीति ददामीति वदन्नथ ।
धेहि घेहीति तमघान्नृपतिः परिगना भुजे ।। 4. Dv. XII. 62.
धनुषां निनादैनिनदैः रिपूणां निगदैर्नृणां क्रव्यभुजां निगावैः ।
रथनिस्वनस्तत्प्रतिनिक्वरणैश्च जगदेकनिक्वाणमयं तदाभूत् ।। 5. कृतान्त: कुपितस्तस्मै (I. 147).
प्रदर्शयत् कालपुरीमरातीन् (II.84). विहारयेन्मृत्युपथम् (II. 88). कणेहत्य पयः पपो (V. 20). अर्धदृष्ट्यैक्षिष्ट (V. 51). दृशा जेगिल्यमानेव (VII. 87). अस्पाक्षीत् पणिना श्मश्रूणि (VII. 128). मृत्योलिपिकर: पत्रं तस्याकाण्डेऽप्युदक्षिपत् (VI. 63) etc.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
