________________
[47
As Represented in the Kalpasūtra Paintings
ડાબી બાજુના હાંસિયામાં અઢાર તથા ઓગણીસમા ભવની રજૂઆત આ પ્રમાણે કરેલી છે:
હાંસિયાની મધ્યમાં સિંહાસન ઉપર બેઠેલા ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવની અઢારમા ભવ તરીકે રજૂઆત કરેલી છે. વાસુદેવની નીચે વાસુદેવના આયુધે રજૂ કરેલાં છે. અઢારમા ભાવમાં પ્રભુ સાતમી નરકમાં ઉત્પન્ન થયા હતા, તેથી હાંસિયાની નીચેના ભાગમાં નારકાવાસની રજૂઆત કરેલી છે.
નીચેની કિનારમાં ડાબી બાજુથી જમણી તરફ અનુક્રમે ૨૦, ૨૧ અને ૨૩મા ભવની રજૂઆત આ પ્રમાણે કરેલી છે :
વીસમા ભવમાં પ્રભુ સિંહ તરીકે ઉત્પન્ન થએલા હોવાથી સિંહની, એકવીશમાં ભવમાં પ્રભુ ચોથી નરકમાં ઉપન થએલા હોવાથી નરકાવાસની અને તેવીશમા ભવમાં પ્રભુ પ્રિયમિત્ર ચક્રવર્તી તરીકે ઉત્પન્ન થએલા હોવાથી ચક પકડેલા મનુષ્યની રજૂઆત કરેલી છે. બાવીશમા ભવમાં પ્રભુ મનુષ્ય તરીકે ઉત્પન્ન થએલા હોવાથી મનુષ્ય તરીકે ઉપરની કિનારમાં રજૂઆત કરેલી છે.
Fig. 63. SMP. 44. Symbolic incidents from the first to twenty-third previous
Bhavas, of Sri Mahāvīra.
The officer named Nayasāra in the first previous Bhava of Sri Mahāvīra's soul. Once he went in forest, for the purpose of bringing timber. At the time of mid-day meal, an idea came up to Nayasāra's mind. If a hungry ascetic straying away from caravan, ignorant of right road, happens to here as my guest, I will first feed him and, then, I will take my meals."
With this intention in his mind, as Nayasāra was seeing all directions, he saw some pious sages who had become separated from the caravan. As soon as Nayasāra saw them, he immediately advanced forward to receive them. Bowing down respectfully before them, he said "O venerable sages ! O magnanimous personages ! please accompany with me to my dwelling and do me favour.”
On being thus requested by Nayasāra, the Sādhus went to his dwelling. Nayasăra, then provided them water and food.
In the meantime, Nayasāra, having finished his meals and approached to Sadhus and Said "O magnanimous persons ! you come with me. I shall show you the road to the town.” The Sadhus accompnied him.
19iwichelenis shall suo wa pero che toodadhus and
When Nayasāra and the Sadhus arrived at the road to the town, the chief of the Sādhu, explained to him, the essence to the True Religion. On hearing the preaching of the Sadhu, Nayasāra considered himself very fortunate and from that time onwards, he acquired Samyaktva i. e. firm belief in the doctrines and teaching of the Tirthankaras.
In our painting in the upper register of the left margin is depicted a monk and a Nayasära holding an axe by his left hand and in continuation, to represent the forest, the artist has depicted here trees, in thc begining of the upper border.
In the continuation of the trees the artist depicts here two men to represents
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org