________________
નંદિવર્ષોંન અને અન્યજના, આ પ્રકારના વિવિધ વિલાપ કરી રહ્યાં હતાં. તેમનાં નેત્રામાંથી તુટેલી મેતીની માળાસમાન અત્રુપ્રવાહ વહી રહ્યો હતેા. નેત્રા રૂપી છીપમાંથી, અશ્રુ રૂપી મેાતીડાં નીકળી જયાં ત્યાં વેર-વિખેર થઇ રહ્યાં હતાં. રાજા, પ્રજા અને સમસ્ત પ્રાણીઓનાં હૈયામાં ભડભડતા શાકાગ્નિ જોઇને સૂર્ય પણ થ'ભી ગયા. શેકના ભાગીદાર થયા. દુઃખના ભાર વધુ ન જીરવાતાં પશ્ચિમ દિશામાં પેઢી ગયા. સૂર્યાસ્ત થતાં પૃથ્વી ઉપર અંધારપટ છવાઈ ગયેા. શેકાતુર મુખે લેાકેા પણ પોતપોતાંના સ્થાને જવા ભારે હૈયે ચાલી નીકળ્યાં. (૮૦)
ટીકાના અ—શાકાકુલ લેાકેામાંથી નન્તિવને આ પ્રમાણે વિલાપનાં વચનાનુ ઉચ્ચારણ કર્યું, “હે વીર, તમારા વિના સૂન–સાન વનનાં જેવાં અને શ્મશાન સમાન ભય'કર રાજભવનમાં કેવી રીતે રહી શકાશે?” આ વિષે શ્લાક પણ છે—તપ વિના' ઈત્યાદિ,
હે વીર ! તમારા વિના હવે શૂન્ય વનનાં જેવાં ભવનમાં અમે કેવી રીતે જઇએ ? હૈ બંધુ ! આ સમયે અમે તે ગોષ્ઠીનુ' સુખ અને તત્ત્વવિચારણાથી થનાર આનંદના કોની સાથે અનુભવ કરશું અને કાની સાથે ભેાજન કરશુ? uuu હે આય ! બધાં કામેમાં “હે વીર, હે વીર” આ રીતે તમને સખાધીને અને તમારાં દૃશ્યૂન કરીને તથા તમારા પ્રેમની વિપુલતાથી અમે આનંદ પ્રાપ્ત કરતાં હતાં. હવે તમારા વિચાગથી નિરાધાર થઇ ગયાં છીએ. હાય, હવે કેાનેા આધાર લેવા ? ારા
હે ભાઈ! અમારી આંખાને માટે સુખજનક આંજણનાં જેવાં તથા અત્યંત પ્રિય તમારાં દર્શન કરી કયારે થશે ? હે સમસ્ત ગુણેાથી સુંદર ભાઈ ! રાગરહિત ચિત્તવાળા થઈને પણ તમે કયારે અમારૂ' સ્મરણ કરશે? u
આ રીતે વારંવાર દુ:ખમય વચનેાનું ઉચ્ચારણ કરનાર નન્દિવર્ધન આદિ સર્વે લોકોનાં નેત્રામાંથી મેતીએની માળા સમાન માટી આંસુએની ધારા વહેવા લાગી, તેથી આખા રૂપી છીપામાંથી અશ્રુ રૂપી મેતી આમ તેમ વેરાવા લાગ્યા.
આ પ્રકારના શેકને અવસર જાણીને સૂર્ય પણ મદ કિરણુ-અસ્તાન્મુખ થઇ ગયા. એકખીજાનાં દુઃખ જોઈને પરસ્પર દુઃખી થાય છે. જાણે એવું વિચારીને જ સૂર્ય અસ્ત અસ્તાચળની તરફ ચાલ્યા ગયો. સૂય અસ્ત પામતાં પૃથ્વીએ અંધકાર રૂપી વસ્રને ધારણ કરી દીધુ' એટલે કે પૃથ્વી અંધકારથી ઢંકાઈ ગઇ. સઘળા લોકો શાકથી વ્યાકુળ હતાં, તેથી બધાના ચહેરા પ્રીકાં પડી ગયાં હતાં. તેએ પેાતપેાતાને સ્થાને ચાલ્યાં ગયાં. ાસૂ૦૮૦ના
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
૪૬
