________________
ભગવાન શ્રી ધર્મદેશના કા વર્ણન
અગીયાર ગણધરના નવ ગચ્છ થયા, જેવા કે ઈન્દ્રભૂતિથી મૌર્યપુત્ર સુધીના સાત ગણધરની જુદી જુદી વાચનાને લીધે સાત ગછ થયા. અકંપિત અને અલભ્રાતા, આ બેઉની સરખી વાચના હોવાથી આ બેઉનો એક આઠમે ગ૭ થયો. એવી જ રીતે મેતાર્ય અને પ્રભાસ, આ બેઉની સરખી વાચના હેવાથી આ બેઉને એક-નવમે ગચ્છ થયો. આ પ્રમાણે નવ ગરછ થયા. ભગવાન પાવાપુરીમાંથી વિહાર કરી, દેશે દેશમાં વિચારવા લાગ્યા. ભગવાનના પુણ્યપ્રભાવે, ભવ્યજનેને સિતારો તેજ થવા લાગ્યા. તેઓ સંસારના તાપથી મુક્ત થયા. સંસારની કાળી બળતરામાંથી છૂટી, શીતળ છાંયડી તળે આવવા લાગ્યા. જ્ઞાનપ્રકાશ થતાં, અંધકાર દૂર થવા લાગ્યા. ભવરૂપી કૂવામાંથી હમેશને માટે બહાર નીકળી, ભગવાનની વાણીરૂપ ગંગાજળનું તેઓએ પાન કર્યું* આરંભ અને પરિગ્રહ એ સંસારનું મૂળ છે, એમ ભગવાન દ્વારા નીકળેલ વાણીથી જાણ્યું આ આરંભ અને પરિગ્રહ, સર્વ પ્રકારના કલેશના મૂળ છે, તેમ જાણી ઘણા ભવી જીએ, તેને સદંતર ત્યાગ કર્યો, અને જે સદંતર ત્યાગી શક્યા નહિ, તેઓ, તેનું પરિમાણ કરી, અનાસકત ભાવે રહેવા લાગ્યા. સમ્યકજ્ઞાન દર્શન અને ચારિત્રયુકત વાણીનું શ્રવણું થતાં, ઘણુ જીવ મેક્ષના પથિકો બન્યા. ભગવાનની વાણી નિર્મળ અને નિર્દોષ હતી, તેથી તે વાણી એ ઘણું જીવોને સાચા રાહે સ્થિર કર્યા. ભગવાનની વાણીનું શ્રવણ, જેઠ માસના ધગધગતા ઉનાળામાં અકળાએલા અને જેમ ઠંડુ બરફનું પાણી મળતાં શાંતિ પ્રસરે છે, તેમ સંસાર તાપથી તપેલા જીવને ઠંડકવાળું બન્યું. અને તેઓ પણ, આગેકદમ ભરવા લાગ્યા. જેમ અખૂટ મેઘ ધારાથી. પૃથ્વી, ધન ધાન્ય સંપત્તિ વડે નાચી ઉઠે છે, તેમ ભગવાનની દિવ્યવાણી વડે, લોકોમાં ઉત્સાહ અને આનંદ ઉભરાવા લાગ્યા. અને લાકા સાચા જ્ઞાન અને સાચા ચારિત્રના આરાધક બન્યા.
તીર્થકરોની પરંપરા અનુસાર, ભગવાનના ચોમાસાની ગણત્રી, દીક્ષાના દિવસથી શરુ થાય છે, આ પ્રમાણે ગણતાં, પ્રભુને એકતાલીસ ચાતુર્માસ થાય છે. આ સઘળા ચાતુર્માસે મૂળ પાઠના અનુવાદોમાં બતાવવામાં આવ્યા છે. જદ જીદા સ્થળે, ચોમાસા કરવાથી તે વખતે વરતતી દેશની સઘળી સીમાઓને આવરી લેવામાં આવી હતી. આથી સઘળા મનુષ્યો, ભગવાનની વાણીને અપૂર્વ લાભ મેળવી શક્યા હતા. છેલ્લે એટલે કે બેતાલીસમું ચાતુર્માસ પાવાપુરીમાંજ કે જ્યાં સંઘની સ્થાપના, ત્રિપદીનું પ્રદાન વિગેરે થયું હતું, તેજ ગામમાં થયું. અહીં ભગવાને તે વખતે પાવાપુરીમાં રાજ્ય કરતા હસ્તિપાલ નામના રાજાની દાણુશાળામાં (જકાતસ્થાનમાં ચોમાસું કર્યું. (સૂ૦૧૧)
શ્રી કલ્પ સૂત્રઃ ૦૨
૧૩૩