________________
ભગવાન્ કે વિહાર કા વર્ણન
મૂળના અથ—ાનસે' ઇત્યાદિષ્ઠર્યા સમિતિ સંપન્ન, ભાષા સમિતિ આદિ ઘણા ગુણાથી સંપન્ન અને ગુપ્ત બ્રહ્મચારી, નિ`મ, અકિંચની, અક્રોધી, અમાની, અમાયાવી, નિર્ભ્રાભી, શાંત, પ્રશાંત, ઉપશાંત પિિનવૃત્ત, નિરાક્ષવી, અગ્રન્થી, છિન્નગ્રન્થી, છિન્નઓતી, નિલે`પી, આત્મસ્થિત, આત્મહિતેચ્છુ, આત્મપ્રકાશક,આત્મવીર્યવાન, સમાધિપ્રાપ્ત નિઃસ્નેહી, નિર ંજન, અવ્યાહતગતિ, દેદીપ્યમાન, તત્ત્વપ્રકાશક, ગુપ્તેન્દ્રિય, નિર્લિપ્ત, નિરાવલખી, નિરાલયી, સૌમ્બલેશ્યા તેજસ્વી, ગંભીર, સતા, વિપ્રમુક્ત, અકંપ, સ્વચ્છહૃદયી, અદ્વિતીયજન્મ, અપ્રમત્ત, વીર, વિજ્ઞાન, અજેય, સર્વાંસહ જાવવમાન, વર્ષાકાલ સિવાય ગ્રીષ્મ અને હેમંતના આઠ મહીનામાં ગામમાં એક રાત્રિ અને નગરમાં પાંચ રાત્રિ સુધી રહેવાવાળા, વાસી ચદન સમાન, માટી અને સેનાને સમાન ષ્ટિએ જોનાર, સુખદુઃખમાં સમાન, ઇહલેાક પરલેકની આસકિત રહિત, અપ્રતિજ્ઞ, સાંસાર પરિગામી, પરાક્રમશીલ એવા ઉપ૨ાકત ગુણાવાળા શ્રમણુ ભગવાન મહાવીર, વિચરવા લાગ્યા. પ્રભુને કયાંય પણ પ્રતિબંધ હતા નહિ.
અહીં નિઃસ્નેહી આદિ શબ્દોનેા અર્થ કરવામાં આવે છે—
ભગવાન, કાંસાના પાત્ર સમાન સ્નેહુવતિ હેાવાથી, તેએ નિ:સ્નેહી કહેવાયા. શં ખ સમાન મળ રહિત હાવાથી તેએ નિરંજન કહેવાયા. જીવની સમાન હોવાથી અન્યાહુતગતિ કહેવાયા. ઉત્તમ સુવર્ણ સમાન તેમની કાયા હાવાથી તે દેદીપ્યમાન કહેવાયા. દત્રુ સમાન તત્વો ને પ્રકાશીત કરવાવાળા હોવાથી, તેઆ તત્વ પ્રકાશક કહેવાયા. કાચબાની સમાન ઇન્દ્રિયાને ગેાપવાવાળા હોવાથી તેએ ગુપ્તેન્દ્રિય કહેવાયા. કમલપત્રની માફક લેપ રહિત હાવાથી નિલિમ *હેવાયા. આકાશ માફક આધાર વિનાના હોવાથી, તેઓ નિરાવલંબી કહેવાયા. પત્રનની સમાન ઘરવગરના હાવાથી નિરાલી કહેવાયા. ચંદ્રમા સમાન સૌમ્ય હોવાથી તેઓ સૌમ્યલેશ્યી ગણાયા, સૂના તેજ જેવું તેમનુ તેજ હેવાથી તેઓ તેજસ્વી લેખાયાં. સાગર સમાન હાવાથી ગ’ભીર ગણુાયા, પક્ષી સમાન ગમે ત્યાં જઈ શકવાવાળા હાવાથી તેઓ સર્વાંતા વિપ્રમુકત કાઇપણ જાતની રૂકાવટ-વગરના લેખાયા, સુમેરૂની સમાન નિશ્ર્ચયમાં મડાલ હાવાથી અકપ-મનાયા, શરદૂઋતુના જળ જેવા સ્વચ્છ હૃદયવાળા ગણાતા, ગેડાના શીંગડાની સમાન અદ્વિતીયએક જન્મ લેનાર કહેવાયા; ભાર ́ડપક્ષી સમાન જાગૃત હોવાના કારણે તેઓ અપ્રમત્ત ગણાયા, ગજ જેવા હેાવાથી ‘વીર’ કહેવાયા; વૃષભ સમાન હોવાથી વીય વાન્-પરાક્રમી-કહેવાયા, સિ'હુ સમાન જોરદાર હેાવાથી અજેય ગણાયાં; પૃથ્વી સમાન સના ભાર ખમવાવાળા હાવાથી તેઓ સવ સહ-સહનાવી મનાયા. ધી હેામેલા અગ્નિ જેવા તેજસ્વી હાવાથી જાજવલ્યમાન ગણાયા; વર્ષાકાળ સિવાયના ગ્રીષ્મ અને હેમંતના આઠ મહીનાઓમાં ગામમાં એક રાત્રિ અને નગરમાં પાંચ રાત્રિ
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
re