________________
काश्यपेन श्रमणेन भगवता महावीरेण इह खलु सम्यक्त्वपराक्रमं नाम अध्ययन કવિતમૂ કાશ્યપ ગેત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલા, નિગ્રંથ ભગવાન શ્રી વર્ધમાનસ્વામીએ આ ઉત્તરાધ્યયન નામના પ્રવચનમાં નિશ્ચયથી સમ્યકત્વ પરાક્રમ નામનું આ અધ્યયન કહેલ છે. આ અધ્યયનમાં સમ્યક્ત્વથી ઉત્પન્ન થનારા ઉત્તરોત્તર ગુણેની પ્રાપ્તિથી કર્મક્ષપણુના ચગ્ય સામર્થ્યનું વર્ણન કરેલ છે. જેને જં
વહ્નિા -ચા સભ્ય શ્રદ્ધાચ જેને સમ્યક્ રીતથી શ્રદ્ધાને વિષય કરીને અર્થાતુ ભગવાને જે વર્ણન કરેલ છે તે સત્ય છે. આ પ્રમાણે વિશ્વાસ કરીને, તથા પરિચા-પ્રતીય “ આ એજ પ્રમાણે છે, અન્ય પ્રકારથી નથી, આનાંથી જનું કલ્યાણ થઈ શકે છે, આથી એ કલ્યાણકારી છે. ” એ હદયમાં નિશ્ચય કરીને રોયડુત્તા-ચિત્રા ભવદુક્ત અર્થને અનુઠિત કરવા માટે એમના પ્રવચનને પાળવાની અભિલાષારૂપ રૂચિ કરીને શાસિત્ત-૨g ગત્રયથી સ્પર્શ કરીને-મનમાં સૂત્ર, અર્થ અને બન્નેનું મનન, વચનથી વાચના આદિ તથા કાયથી ભંગકની રચના આદિ દ્વારા સ્પર્શ કરીને પાલન અને આરાધનાનાં પણ ગત્રય જાણવું જોઈએ. પાત્તા-પરુચિવા ભગવદુક્ત અનુષ્ઠાનને અતિચારોની પરિશુદ્ધિપૂર્વક વારંવાર ઉપયોગની સાવધાનીથી પાલન કરીને તત્તિસીરિલા અધ્યયન આદિ દ્વારા એને સમાપ્ત કરીને, “એ વિત્તરૂત્તા–પિત્તા આ પ્રમાણે મેં ભણેલ છે” આ પ્રમાણે ગુરુદેવની સમક્ષ વિનયપૂર્વક નિવેદન કરીને તોફત્તા-શશિલ્યા ગુરુએ બતાવ્યા અનુસાર ઉદાત્તાદિ ઘોષની શુદ્ધિથી વિશુદ્ધ કરીને ગરાફિત્તા-પારાય આરાધના કરી, ઉસૂત્ર પ્રરુપણ ન કરતાં ઉત્સર્ગ અને અપવાદને યથાવત સમજી લઈને જીવત પર્યત ભગવદુક્ત અર્થને જીવનમાં ઉતારીને આg અપાચિત્તા-આશય નુણા તથા પિતાની બુદ્ધિ અનુસાર નહીં પરંતુ જેવી આજ્ઞા ગુરુદેવની અથવા જીનેન્દ્રદેવની છે. એ અનુસાર ઉચિતકાળમાં વિધિપૂર્વક પાલનકરીને વહુ નવા વિજ્ઞતિ-વહૂત્રઃ fીવાઃ સિરિઅનેક જીવ સમસ્ત કાર્યોને કરી લેવાના કારણે સિદ્ધ થાય છે. ગુણંતિ-સુત્તેવિમળ કેવળજ્ઞાન રૂપ આલોકથી સકળ લેક અને આ લોકને જુએ છે. મુતિ-મુરચત્તે સકળકથી સર્વથા મુકત બને છે, પરિનિવાચંતિ–વનિર્વાન્તિ તથા સકળકર્મ રૂપ દાવાનળને એકદમ બુઝવવાને કારણે શીતળભૂત બની જાય છે, સવ્વદુઃામત તિ-સહુવાનાન્ન મુક્તિ અતએ તે શારીરિક અને માનસિક દુઃખને સમૂળગો વિનાશ કરી દેવાના કારણે સિદ્ધગતિ નામના સ્થાનની પ્રાપ્તિથી અવ્યાબાધ સુખના ભોક્તા બની જાય છે.
ભાવાર્થ-શ્રી સુધર્માસ્વામી શ્રી જખ્ખસ્વામીને આ અધ્યયનને પ્રારંભ કરવાને ઉદ્દેશ સમજાવતાં કહી રહ્યા છે કે, આયુશ્મન ! મેં આ અધ્યયન ભગવાન શ્રી વર્ધમાનસ્વામીને મુખારવિંદથી સાંભળેલ છે. એમણે એવું પ્રતિપાદન કરેલ છે કે, જે મુનિ આ અધ્યયનમાં પ્રતિપાદિત સંવેગ આદિ અકમતા પર્યંતના ગુણેને સમ્યક્ શ્રદ્ધાથી, પ્રતીતિથી, રૂચિ આદિથી, સાંભળશે, પાલન કરશે, ગાત્રયની સાવધાનપૂર્વક અને પિતાના જીવનમાં ઉતારશે તે
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૪