________________
આદિને પરિત્યાગ કરી દીધું છે તથા જે નિવવરણ-નિર્દાફાશ કૃષિ, વાણિજ્ય સાવદ્ય વ્યાપારથી વિરકત બની ગયેલ છે એવા મિતુળો-મિલોઃ મુનિને વિનિર્વિ જ વિ-જિંલૂિ પ્રિયં ન વિચરે ન કેઈ લૌકિક વસ્તુ પ્રિય હોય છે કે શનિવાં વિન વિજ્ઞપ્રિય ર વિઘતે ન કઈ વસ્તુ અપ્રિય હોય છે. લકિક વસ્તુમાં તેઓ સમભાવ રાખે છે. જે ૧૫૫
“હું મુળિો મ” ઈત્યાદિ.
અન્વયાર્થ–સત્રો સર્વત બહારના અને અંદરના પરિગ્રહથી જે સર્વથા विष्प मुक्करस-विप्रमुक्तस्य हित मनी गया छे एगतमणुपरसओ-एकान्तमनुपश्यतः અને રાત દિવસ જેઓ એકત્વ ભાવના ભાવતા રહે છે. એવા ગજાહ8સનસ્થ પરરહિતનિયતવાસ રહિત રમવું-મિક્ષોઃ ભિક્ષણશીલ મુાિનો -મુનિ મુનિને સુ-વહુ નિશ્ચયથી વકુમકુમ ખૂબ જ સુખ રહે છે.
કેટલાક અજ્ઞાની પ્રાણીઓ એવું કહે છે કે, જીવ રક્ષણમાં જે ધર્મ થાય છે તે નિમિરાજર્ષિએ બળી રહેલા અંતઃપુરની રક્ષા કેમ ન કરી? આથી તે તે લોકો એમ માને છે કે મરતા જીનની રક્ષા કરવાથી ધર્મ થતું નથી. પ્રત્યુત જીવ રક્ષણ રાગ-દ્વેષને હેતુ હોવાથી તેનાથી પાપ કર્મ બંધ થાય છે. આ પ્રમાણેનું જેઓનું કહેવું છે કૃત વિરૂદ્ધ અર્થની કલપનાવાળું હોવાથી બરાબર નથી. આનાથી શ્રુતની અશાતના થાય છે. અહીં દેવેન્દ્ર જે કદાચ એવું પૂછ્યું હોત કે, જીવની રક્ષા કરવાથી ધર્મ થાય છે કે, અધર્મ થાય છે? અને તેના સમાધાન માટે જે એમ કહેવામાં આવ્યું હોત કે, એમાં અધર્મ થાય છે તો એવું કહેવાવાળાને મત કૃત અનુકૂળ થઈ શકતું હતું, પરંતુ અહીં તે કટુંબ કબીલા પ્રત્યેના મેહની પરીક્ષા માટે નમિ રાજર્ષિને પુછવામાં આવતાં, કટુંબ, ભવન આદિમાં મમત્વના અભાવના પ્રદર્શનથી પિતામાં અપરિગ્રહિત્યને મૂળભૂત વિરાગ્ય આ બનને પ્રગટ કરેલ છે. “સુમન્ત પુરં વથા રક્ષચં જીવવા” તમારે આ અંતઃપુરની રક્ષા કરવી જોઈએ કેમકે, જીવ છે. આ અનુમાનને લઈને દેવત્વે નમિ રાજષિને એની રક્ષા માટે કહેલ નથી. અને નમિ રાજષિએ પણ “જીવરક્ષણનધર્મનન દેવમૂત્વાકૂ” જીવ રક્ષણ અધર્મ જનક છે, કેમકે, એ રાગદ્વષ મૂલક છે. એવું તમારા એ અભિમત પ્રમાણે કહ્યું નથી. તેઓએ તે ફકત અંતઃપુર આદિ તમારૂં છે માટે તેની રક્ષા કરવી જોઈએ તેને જ નિષેધ કરેલ છે. અર્થાત્ ત્યાં “સ્વત્વ” હેતુને અભાવ પ્રદર્શિત કરેલ છે. જે ૧૬
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
૧૫૭
