________________
વચનવિશેષકા નિરૂપણ
વચન વિશેષની વક્તવ્યતા શબ્દાર્થ-(બ) અથ (મેતે !) હે ભગવન્ ! (મrણે) મનુષ્ય (મહિ)=પાડા (ર) અશ્વ (હુથી) હાથી (સીફે) સિંહ (વ) વાઘ વિશે (પૃ વરૂ) (કવિ) દ્વીપી (ગચ્છ) રિંછ () તરક્ષ (TFરે પારા:)-ગેંડા (રામે) ગર્દભ (સિયા) શિયાળ (વિ) બિલાડા (સુખ-શુન:) કુતરો (પુરૂ- શુન:) શિકારી કુતર ( તિ) લેમડી (વસ-રારા) શશલું (નિત્તર-ત્રિ) ચીત્તો (વિસ્તૃઋણ) જંગલી જંતુવિશેષ (ને ચાવજો તરંપૂTIST) એ પ્રકારના જે બીજા છે (સંજ્ઞા) બધા (સા) તે ( ) એક વચન છે? (હંતા) હા (0ોય !) હે ગૌતમ! (મપુણે નાવ વિસ્ટ ને ચાવજો તHIR સંવા ના gી વઝ મનુષ્ય: યાવત્ વિરઢ. તથા એ પ્રકારના જે અન્ય છે, તે બધા એક વચન છે
(ગઠ્ઠ) અથ (મેતે !) હે ભગવન (મજુરના મનુષ્ય ઘણુ મનુષ્ય (વાવ) યાવત્ (રિસ્ટ૪) ચિલ્લલકા (ને યવને તવરા) જે એ પ્રકારના બીજા છે (સવા ના જ વ) તે બધા બહુવચન છે? (હંતા જોયા !) હા ગૌતમ! (મનુ નાવ જિ ) મનુષ્ય યાવત ચિલલકા (સગા વદુષક) તે બધા બહુવચન છે
( મંતે !) અથ હે ભગવન (મજુરસી) માનુષી (ાહિતી) મહિષ-ભેંસ (વા ) વડવા ઘડી (સ્થિળિયા) હાથણી (સી) સિંહણ (વથી) વાઘણ (વિ) વૃક–વરૂ સ્ત્રી (ઢીવિચા) દ્વીપીની (બરછી) રિંછણ (તરછી) તરફી (Gરસ) પરાશરા (ાસપી) સ્ત્રી ગર્દભ ગધેડી (fસચી) સિયાળણી (fકાઢી) બિલાડી (સુનિયા) કુતરી (વોઝનિયા) કેલશુનકી (જોકહૃતિયા) કેકન્તિકા લેમડી (તરિયા) શશકી (વિત્તિયા) ચીતી (
વિઢિયા) ચિલલિકા તેને ચાવજો તદ્દq+TTYT) બીજા એજ જાતના જે છે (સવા ના થવ) તે બધા સ્ત્રી વચન छ ? (हंता गोयमा ! मणुस्सी जाव चिल्ललिगाओ जे यावन्ने तहप्पगारा सव्वा सा રુત્યિકઝ) હા ગૌતમ ! માનુષી યાવત્ ચિલલિકા અને અન્ય જે એવા પ્રકારના છે, તે બધા સ્ત્રી વચન છે
(મંતે! મgp ના નિર૪૪) હે ભગવન્! મનુષ્ય યાવત્ ચિતલલક ચાલને રદgTTT) એ પ્રકારના જે અન્ય છે (સંદગી ના ઉમવ) તે બધા પુરૂષ વચન છે? (હંતા
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩
८७
