________________
હેતુ) પુષ્કરેામાં (ળિયુ) ક્ષેત્રોમાં (રીવેટ્સ) દ્વીપોમાં (સમુદ્દેણુ) સમુદ્રોમાં (સવ્વસુ ચેવ જ્ઞાસપ્રુ) બધાં જળાશયામાં (લાળેનું) જળનાસ્થાનામાં (સ્થળ યાયવળસાચાનું વન ત્તવાળુંઢાળા વળત્તા) આ બધાં સ્થાનામાં બાદર વનસ્પતિકાયિક પર્યાપ્તક જીવેાના સ્થાન કહ્યાં છે (વવાળાં સત્ત્વષ્ટો) ઉપપાતની અપેક્ષાએ સમસ્ત લેાકમાં છે (સમુધાળ સવ્વરો) સમુદ્ધાતની અપેક્ષાએ સમસ્તલેાકમાં છે (સટ્ટાનેન હોયણ અસંવૈજ્ઞમત્તે) સ્વસ્થાનની અપેક્ષાએ લેાકના અસંખ્યા તમા ભાગમાં છે.
(તિ નાં મતે ! વચરવળસાચાનું અવઞત્તવાળું જાળા વાત્તા ?) હે ભગવન્ ! આદરવનસ્પતિકાયિક અપર્યાપ્તવાનાં સ્થાન કયાં છે ? (પોયમા! હ્રત્યેવ ચાચરવળત્તાનું વક્તત્તવાનું ટાળા) જ્યાં ખાદર વનસ્પતિકાયિક પર્યાપ્તકાના સ્થાન છે, (તત્થવ વચરવળસાડ્યાનું અવગ્નત્તવાળું ઢાળ પત્તા) ત્યાંજ ખાદર વનસ્પતિકાયિક અપર્યાપ્તકાના પણ સ્થાન છે. (વવાાં સવ્વો) ઉપપાતની અપેક્ષાએ સ લેાકમાં છે (સમુવાળ સન્ત્રજો) સમુદ્દાતની અપેક્ષાએ સલાકમાં છે. (સદુાળાં હોયમ્સ સલેમાને) સ્વસ્થાનની અપેક્ષાએ લેકનાં અસ ખ્યાતમા ભાગમાં છે.
( कहि णं भंते! सुहुमवणस्स इकाइयाणं पज्जत्तगाणं अपज्जत्तगाणं य ठाणा વળત્તા ?) હે ભગવન્ ! સૂક્ષ્મવનસ્પતિકાયિક પર્યાપ્તો અને અપર્યાપ્તોના સ્થાન કયાં છે ? (ગોયમા મુટ્ઠમવળસાચા ને પદ્મત્તા ને ય અવગ્નત્તમ) હે ગૌતમ! સૂક્ષ્મવનસ્પતિકાયિક જે પર્યાપ્ત અને જે અપર્યાપ્ત છે (તે સત્ત્વે વિજ્ઞા) તેએ બધા એકપ્રકારના છે. ઇત્યાદિ પૂર્વવત્ પા
ટીકા-હવે બાદર વનસ્પતિકાયિક આદિના સ્થાનાની પ્રરૂપણા કરાય છે શ્રી ગૌતમસ્વામી પૂછે છે-હે ભગવન્ ખાદર વનસ્પતિકાયિક પર્યાપ્ત જીવાના સ્વસ્થાન કયાં છે ?
શ્રીભગવાને ઉત્તર આપ્યા હું ગૌતમ ! સ્વસ્થાનની અપેક્ષાથી સાત ઘનાષિએમાં તથા સાત ઘનધિવલયામાં બાદર વનસ્પતિકાયિક જીવ ાય છે. તથા અધાલોકમાં, પાતાલોમાં ભવનેામાં, ભવનના પરથારામાં, ઉવલોકની અન્દર સૌધર્મ આદિ કલ્પામાં વિમાનેામાં વિમાનાવલિયામાં, વિમાનના પરથારામાં ખાદ્યરવનસ્પતિકાયિક જીવ થાય છે. તિ શ્લોકની અંદર કૂપામાં તલાવામાં, ગંગા સિન્ધુ આદિ નદીયામાં પદ્મ આદિ હદમાં, વાવિડયામાં પુષ્કરણિયામાં દીધિં કાઓમાં, ગુ જાલિકાઓમાં, સરોવરમાં, સર–સર પંક્તિયામાં અર્થાત્ પંકિત અદ્ધ બનેલા એવા સરાવરામાં કે જેમાં નળી દ્વારા પાણીના સંચાર થાય છે. ખીલોમાં, ખિલપ કિતયેામાં, પુષ્કરામાં, (પહાડી પાણી વહેવાના સ્થાનમાં) ઝરણાઓમાં, ચિલ્લકામાં, પુષ્કરામાં, ક્ષેત્રામાં, દ્વીપામાં, સમુદ્રોમાં, વિશેષ શુ’
૫
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
૨૦૦
