________________
છે (તે ત્તે વિયચવણી) આ વિતત પક્ષીની પ્રરૂપણા થઇ
(તે સમાસબો યુવિાળત્તા) ખેચર પચેન્દ્રિય તિય ચ સક્ષેપમા એ પ્રકારના હોય છે (ત. જ્ઞદ્દા) તેઓ આ પ્રકારે જે (સંમુષ્ઠિમા ય નમવતિ ચા ચ) સંમૂમિ અને ગજ
(તત્ત્વ એ તે સમુચ્છિમન) તેએમાં જે સમૂમિ છે (તે સભ્યે નપુંસTt) તેઓ બધા નપુંસક હાય છે
(તસ્થળ ને તે મવત્તિયા) તેએમાં જે ગજ છે (તે ન ત્તિવિદ્યા) તેઓ ત્રણ પ્રકારના કહ્યા છે. (ત ના) તેઓ આ પ્રકારે છે (રૂચી રિક્ષા, નપુંસના ચ) સ્ત્રી, પુરૂષ, અને નપુસક
(પત્તિ ૫ વમાયાળ સચવંચિદ્ધિતિવિજ્ઞોળિયાળ) આ ખેચર પચેન્દ્રિય વિગેરે તિય ચાની (વત્ત્તત્તા પત્તાન) પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્તની (વારસ ના જોરિ ગોળિમુસચસસ્તા, મવંતતિ મવાય) માર લાખ જાતિ કુલ કાટિ યાનિ પ્રવહુ હાય છે, એવુ કહ્યુ છે.
(સત્તરૃ નાર્ ોહિલ નવ તેસારૂં ૨) દ્વીન્દ્રિયાની સાત લાખ ત્રીન્દ્રિયાની આઠ લાખ, ચાર ઇન્દ્રિયાની નૌ લાખ, જલચરાની સાડા બાર લાખ ચેાનિયા છે (લસ ચહાંતિ નવા તદ્ વાગત ચેવ યોદ્ધવા) ચેપગા ની દશ લાખ, ઉરપરિ સર્પોની દશ લાખ; ભુજપર સર્પોની નૌ લાખ અને ખેચરાની ખાર લાખ ચેાનિયા જાણવી જોઇએ
(તે હૈં વચ ચિદ્ધિતિવિજ્ઞોળિયા) આ ખેચર પચેન્દ્રિય તિય ચ ચેનીકાની પ્રરૂપણા થઇ (સે હૈં ચિંચિત્તિવિવજ્ઞોળિયા) આ પંચેન્દ્રિય તિય ચ ચાનીકેાની પ્રરૂપણા થઇ. ॥ સૂ. ૩૪ ૫
ટીકા હવે ખેચર એટલે આકાશમાં વિચરણ કરવાવાળા પંચેન્દ્રિય તિય ચાની પ્રરૂપણા કરાય છેઃ—
ખેચર પચેન્દ્રિય તિય ચ કેટલા પ્રકારના હાય છે ?
આ પ્રશ્નના ભગવાન ઉત્તર આપે છે—ખેચર પંચેન્દ્રિય તિય`ચ ચાર પ્રકારના હાય છે
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
૧૪૦