________________
ટીકાથ-હવે વલ્લીઓના ભેદની પ્રરૂપણ કરાય છેપ્રશ્ન-વલિયો અર્થાત્ વેલે કેટલી જાતની છે?
શ્રી ભગવાને કહ્યું–વલ્લીઓ અનેક પ્રકારની છે. તેઓને પાંચ ગાથાઓમાં સમજાવે છે–
પૂફલી, કાલિંગી, તુંબી, ત્રપુષી, (), વાલુંકી, શેષાતકી, પંડાલા, પંચાંગ ગુલી, આયનીલી, આ દેશ વિશેષમાં પ્રસિદ્ધ છે તે જાતેજ સમજી લેવી જોઈએ.
કંચૂકા, કંડલિકા, કર્કટિકી, કારવેલ્લકી, સુભગા, કુવાયા, વાગલી, પાપ વલ્લી, દેવદાલી, આ પણ દેશ વિશેષમાં પ્રસિદ્ધ છે તેને જાતે જ સમજી લેવી જોઈએ.
અફફયા, અતિમુક્તકલતા, નાગલતા, કૃષ્ણસૂરવલ્લી, સંઘટ્ટા, જાસુમના, જારાવના, કુવિકવલ્લી, આ બધી વલીઓને પણ જાતેજ જાણી લેવી.
મઢીકા, અંબાવલ્લી, અને કૃષ્ણક્ષીરાલી, જયન્તી, ગોપાલી, પાણી, માસાવલ્લી. અને શું જાવલ્લી અને વિછાણી, આ બધીને દેશ વિશેષમાં પ્રસિદ્ધ હોઈ સ્વયં સમજી લેવી જોઈએ.
સસથી (સિવી) ત્રિવૃષ્ટિ, ગિરિકણિકા, માલુકા, અંજનકી, દધિ ફેટકી, કાકલી, મોકલી, તેમજ અર્કબદી, આ દેશ વિશેષમાં પ્રસિદ્ધ વેલેને પણ યથાયોગ્ય સમજી લેવી જોઈએ.
આવી જાતની બીજી જે વલ્લીઓ છે તેમને પણ વલ્લીનામક વનસ્પતી માં જ અન્તર્ગત કરવી જોઈએ, આ પીસ્તાલીસ (૪૫) વલ્લિને અહી ઉલ્લેખ કરાયું છે. આ વલીઓની પ્રરૂપણ થઈ.
શબ્દાર્થ–સે ૪િ તં પૂT) પવક વનસ્પતિ કેટલી જાતની છે ? (પડ્યTI) પક (બળેજવિા) અનેક પ્રકારની (
પત્તા) કહી છે (સં ના) તેઓ આ પ્રકારે છે (gqય) શેલડી અને (રૂવલ્લુવાદી) ઇક્ષુવાટિકા (વીક) વીરૂણી (તરા) તથા ( ૩) એકકડ () માષ (હુકે) સુંઠ (સરે) શર (વે) વેત્ર (તિમિર) તિમિર (સત્તરા) શતપર્વક (ાય) અને નલ (વસે) વંશ (વે) વેઠ્ઠ (UT) કનક (જીંજાવંચ) અને કંકાવંશ (ાવવંચ) અને ચાપ વંશ () ઉદક (gg) કુટક (વિસા) વિસક (વંકા) કંડ (વેસ્ટેય) અને વેલ ( ળ) કલ્યાણ (ચા-ન્ને દ્વારા) અને જે આવી જાતના છે તેઓને પણ પર્વકમાં જ ગણવા જોઈએ (જે તે પ્રા ) આ પર્વકની પ્રરૂપણા થઈ.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
