________________
“લેકમાં તેઓ ધન્ય છે કે જેઓ જિનધનું પાલન કરે છે, પરન્તુ તે ધન્યમાં પણ ધન્ય છે કે જેઓ વિદેશ ગયા છતાં પણ ધર્મોનું પાલન કરે છે.”
સુભદ્રાની સાસુએ એમ માન્યુ` કે જો કે સુભદ્રા સદાચારિણી છે અને સ્તુતઃ ઉભયકુલતારિણી છે, તે પણ પાતાના કુળથી વિરૂદ્ધ આચરણ કરે છે. તેણે કહ્યુ, “પુત્રી ! આપણા ઘરમાં બુદ્ધદેવની ઉપાસના થાય છે, માટે તું પણ તેમનીજ ઉપાસના કર્યાં કર.” જયારે સાસુએ તેને એ પ્રમાણે કહ્યુ ત્યારે તે પોતાના પતિનું બધું કપટપૂર્ણ રહસ્ય સમજી ગઇ. તેણે નિશ્ચય કર્યાં કે દૈવગતિથી આ ન થવી જોઇતી ભાવતવ્યતા થઈ છે, તે પણ મારે મારા ધર્મના ત્યાગ ન કરવા જોઇએ.” એ પ્રમાણે નિશ્ચય કરીને તે પેતાના સમય વ્યતીત કરવા લાગી. પોતાના કુળથી વિરૂદ્ધ આચરણુ જોઇને તેની સાસુ જોકે સુભદ્રા ઉપર ચીઢાતી હતી, તે પણ તે કેઇ કારણ વિના કશું કહી શકતી નહેાતી; તેથી તે ચૂપ રહી.
એક વાર એક મહાન જિનકલ્પી મુનિ ગેચરીને માટે સુભદ્રાને ઘેર પધાર્યાં. તે જ્યાં ભિક્ષા આપવાને માટે મુનિની સમીપે આવી, ત્યાં તેણે જોયું કે મુનિની આંખમાં કાંઇ રજ—છુ પડયું છે, તેથી એમની આંખને ઇજા થવાના સંભવ છે. તેણે વિચાર્યું કે–તેને કાંઇ ઉપાય જરૂર કરવા જોઇએ. સુભદ્રાએ ચતુરાઇથી મુનિની આંખમાંનું કશુ પોતાની જીભ વડે કાઢી નાંખ્યુ, એ વખતે બેઉનાં મસ્તક પરસ્પર અડકી ગયાં હતાં, તેથી સુભદ્રાના કપાળમાંને ચાંદલા મુનિના કપાળને ચાંટી ગયે. સાસુને મરજી મુજબની તક મળી ગઇ. તેણે ક્રુદ્ધ થઈને પુત્રને ખેલાવ્યે અને કહ્યુઃ “જો, આ કુલટાએ આવુ કરતૂત કરીને કુળને કલકિત કર્યુ છે.” સુભદ્રાએ જ્યારે વાત સાંભળી ત્યારે તે શાન્તિપૂર્વક કાયોત્સર્ગ કરવાને માટે ધ્યાન ધરીને બેસી ગઇ. શાસનદેવી સુભાદ્રાની ભકિતથી પ્રસન્ન થઈને પ્રકટ થઈ અને મેલી: 'બસ, કાયેત્સર્ગી રહેવા દે, તારી ઉપર લાગેલુ કલક કાલે દૂર થઇ જશે,' શાસનદેવી પ્રતિબેાધિત થતાં સુભદ્રાએ કાયાત્સ પાર્યાં.
દ્વારા
પ્રભાત થયુ. દ્વારપાળ નગરના દરવાજો ઉઘાડવા આગ્યે, પણ અચાનક આ શું થઈ ગયું ? દ્વારપાળના લાખા પ્રયત્ન છતાં પણ દરવાજો જરાએ ચસકા પણ નહીં ! બધા લેકે આશ્ચય ચકિત થઇ ગયા. રાજા જીવશત્રુને કાને એ વાત પહોંચી, એ વખતે આકાશવાણી થઈ “જો કેાઈ પતિવ્રતા શીલવતી શ્રી કાચા સૂતરના તાંતગુાથી ચાળણીમાં પાણી કાઢીને સીચે તે દરવાજો ઉઘડી શકશે, અન્યથા નહીં” આકાશવાણી સાંભળીને પેાતાને સતી સમજનારી અનેક સ્રિએ આવી પણુ બધી નિષ્ફળ થઇ, ત્યારે સુભદ્રાએ સાસુ પાસે આજ્ઞા માંગી કે “મને કુવામાંથી જળ કાઢીને ઘરવાજા પર છાંટવા દે” સાસુ ખાલી: અમારા પવિત્ર કુળને ફરીથી કલંક ન લગાડ” અને તેણે સુભદ્રાને જવા ન દીધી
ત્યારબાદ શીલના પ્રભાવથી ફરીથી એવી આકાશવાણી થઈ કે ન્હે શીલવતી પતિવ્રતા સુભદ્રા ! તું જળ ખેંચીને દરવાજાને છાંટ !” બા આકાશવાણી સાંભળીને સુભદ્રાએ કાચા સૂતરે ખાંધેલી ચાળણીથી કુવામાંથી જળ કાઢ્યું અને જ્યાં તેણે તે જળ દરવાજા પર છાંટ્યુ ત્યાં તે સહસા નગરના ત્રણે દરવાજા ઉઘડી ગયા !
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૧૪