________________
આનન્દ શ્રાવક કે ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ ઔર નિયમ કા વર્ણન
દીરા- “av સમો–ઈત્યાદિ પછી કઈ સમયે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર બહિ (બહાર) યાવત્ વિહાર કરી રહ્યા હતા. (૬૩). તે આનંદ શ્રાવક થઈ ગયું હતું જીવ અજીવને જાણનારે યાવત પ્રતિલાભ (દાન) કરી રહ્યો હતો (૬૪). તેની ભાર્યા શિવાનંદ પણ શ્રાવિકા થઈ ગઈ હતી. જીવ-અજીવને જાણનારી યાવત પ્રતિલાભ (દાન) કરતી રહેતી હતી. (૬૫). આનંદ શ્રાવકને અનેક પ્રકારે શીલવ્રત, ગુણવ્રત, વિરમણ (વૈરાગ્ય), પ્રત્યાખ્યાન, પિષધોપવાસથી આત્માને સંસ્કારયુકત કરતાં ચોદ વર્ષ વ્યતીત થઈ ગયાં. જ્યારે પંદરમું વર્ષ ચાલતું હતું ત્યારે એક સમયે પૂર્વ રાત્રિના ઉત્તરાર્ધ સમયમાં ધર્મનું અનુષ્ઠાન કરતાં કરતાં આત્માના વિષયમાં એ પ્રકારનો માનસિક સંકલ્પ ઉત્પન્ન થયા કે “હું વાણિજગ્રામ નગરમાં ઘણા રાજા, ઈશ્વર યાવત આત્મીય જનને પણ આધાર છું, એ વ્યગ્રતાને કારણે હું શ્રમણ ભગવાન મહાવીર સમીપેની ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિને સ્વીકારીને વિચરવામાં સમર્થ નથી. તેથી એજ સારું છે કે–સૂર્યોદય થતાં ખૂબ અશન, પાન, ખાદ્ય, સ્વાધ (સંબંધી વગેરેને જમાડીને) પૂરણ શ્રાવકની પિઠે યાવત્ યેષ્ઠ પુત્રને કુટુંબમાં સ્થાપિત કરી મિત્ર થાવત્ જ્યેષ્ઠ પુત્રને પૂછી કલાક સંનિવેશમાં જ્ઞાનકુલની પિષધશાળાનું પ્રતિલેખન કરી શ્રમણ ભગવાન મહાવીરની સમીપની ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ સ્વીકારી હું વિચરૂ” તેણે એ વિચાર કર્યો, વિચારીને બીજે દિવસે મિત્ર આદિને ખૂબ અશન પાન ખાવા સ્વાદ્ય જમાડી પુષ્પ, વસ્ત્ર, ગંધ, માલા અને અલંકારોથી એમને સત્કાર કર્યો, સમ્માન કર્યું. સરકાર-સન્માન કરીને એ મિત્ર આદિની સમક્ષ પિતાના જ્યેષ્ઠ પુત્રને બોલાવ્યા અને કહ્યું : “પુત્ર! હું વાણિજગ્રામ નગરમાં ઘણા રાજા ઈશ્વર આદિને આધાર છું, યાવતુ હું આવું વિચાર કરી રહેવા ચાહું છું. માટે મારે માટે એજ સારું છે કે હું હવે તમને આપણા કુટુંબને ભાર સંપીને વિચરૂં” (૬૬). ત્યારે આનંદ શ્રમ પાસકના એ કથનને વડા પુત્રે “તથતિ' (જેવી આપની ઈચ્છા) એમ કહીને વિનયપૂર્વક સ્વીકારી લીધું. (૬૭) પછી આનંદ શ્રાવકે એ મિત્ર આદિની સમક્ષ જ પિતાના વડા પુત્રને કુટુંબમાં સ્થાપિત કર્યો અને બધાને એ પ્રમાણે કહ્યું કે-હે દેવાનુપ્રિય! આજથી તમે બધા કેઈ પણ કાર્યમાં મને એક વાર કે વારંવાર ન પૂછશે, અને મારે માટે અશન, પાન, ખાદ્ય, સ્વાદ્ય પણ ન બનાવશે કે ન તેને મારે માટે મારી પાસે લાવશે, (૬૮).
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૯૦
