________________
નાક હૂંક સમચતુરસ્ત્ર સંસ્થાન ૧, ન્યશોધ પરિમંડલ સંસ્થાનર, યાવત હુડક સંસ્થાન અહિં યાવ૫દથી સાદિક સંસ્થાન ૩ વામન સંસ્થાન અને મુજ સંસ્થાન ૫, આ ત્રણ સંસ્થાને ગ્રહણ કરાયા છે. સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિયોનિ વાળે જે જીવ નરકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, તેનું શરીર સમચતુરસ વિગેરે છ પ્રકારને સંસ્થાનેવાળું હોય છે. ગૌતમસ્વામીને પ્રશ્ન “હિં બં અરે ! નીવાળું 8 હેરાનો નિત્તાવો” હે ભગવન સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિયાને કેટલી લેશ્યાઓ કહેવામાં આવી છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં ગૌતમસ્વામીને પ્રભુ કહે છે કે- “મા! છાવાળો પત્તો હે ગૌતમ! તેઓને છે વેશ્યાઓ હોય છે. “જેવા નાક સુણા ' કૃણ લેયા યાવત શુકલેશ્યા, અહિં ચાવ૫દથી નીલ, કાપતિ, તેજસ અને પદ્મ આ વૈશ્યા એ ગ્રહણ કરવામાં આવી છે. તેથી તે જીવ ફણ. નીલ, કાપોતિક, તેજસ અને પદ્મ એ વેશ્યાઓ વાળો હોય છે. “ટ્રિી રિવિણા વિ' તેઓને સમ્યફ, મિથ્યા, અને મિશ્ર એ ત્રણ દષ્ટિ હેય છે. તિરિત નાળા' મતિ જ્ઞાન, શ્રત જ્ઞાન, અને અવધિ જ્ઞાન એ ત્રણ જ્ઞાન હોય છે. અને “સા' ભજનાથી તિરિર જાના' મનિઅજ્ઞાન, શ્રત અજ્ઞાન, અને વિસંગ જ્ઞાન એ ત્રણ અજ્ઞાન હોય છે. “ના રિવિ વિ” મને.
ગ, વચન એગ, અને કાય એગ એ ત્રણ ચોગ હોય છે. તે શg adની લાજ બg” આ કથન શિવાય બાકીનું જે ઉપગ સંજ્ઞા વિગેરે સંબંધી કથન છે, તે બધું જ જે પ્રકારે અસંજ્ઞી જીવોના પ્રકરણમાં કહેલ છે તે પ્રમાણે અહિંયા અનુબંધ દ્વાર સુધી સમજી લેવું.
હવે સૂત્રકાર અસંજ્ઞી પ્રકરણ કરતાં જે વિલક્ષણ પણું છે તે ઈત્યાદિ પાઠ દ્વારા પ્રગટ કરે છે.- ર સ સુઘારા વિસ્ત્રા’ અસંશી પ્રકરણમાં વેદના, કષાય અને મારણાન્તિક એ ત્રણ જ સમુદ્દઘાત કહ્યા છે. અને અહીયાં આ સંસી પ્રકરણમાં રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં રહેનારા અને એટલે કે સંસી જેને વેદના. કષાય, મારણાતિક, વૈકિય, અને તેજસ એ પાંચ સમદ ઘાત હોવાનું કહેલ છે, છેલલા આહારક અને કેવલી એ બે સમુદ્દઘાતે મનુષ્યમાં જ હોય છે, “વેલો વિવિહો વિ' વેદ સ્ત્રી પુરૂષ નપુંસક એ ત્રણે હોય છે. “શરણં વં જેવ' આ શિવાયનું બીજ તમામ કથન અસંજ્ઞી પ્રકરણમાં કહ્યા પ્રમાણે જ સમજવું. યાવત્ “રે મરે! જગત હિનાવાર સન્નિવંચિંદ્રિસિવિનોળિg” અહિયાં ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુને
એવું પૂછયું છે કે-હે ભગવન તે પર્યાપ્ત સંખ્યાત વર્ષાયુષ્ક સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ નિવાબે જીવ મરીને જ્યારે “નવમાં પુઢવી નેn' રતન પ્રભા પૃથવીને નારક થઈ જાય છે, અને “
પુરિ’ ફરીથી રત્નપ્રભા પૃથ્વી
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
૧૨૫