________________
એકદેશમાં કર્કશ અનેક દેશોમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ એકદેશમાં શીત અનેક દેશમાં ઉષ્ણ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શ વાળો હોય છે. આ પહેલે ભંગ છે. ૧ બીજો ભંગ
રૂક્ષ પદમાં બહુવચનને પ્રવેગ કરવાથી થાય છે. તે આ પ્રમાણે છે – “રેરા : તેરા મૃદુશ રેશો નુ તેરો ઢધુઃ રેશર રીતઃ રે વળો રાઃ નિધા રે રક્ષાઃ ૨? તે પિતાના એકદેશમાં કર્કશ અનેક દેશોમાં મૃદ એકદેશમાં ગુરૂ એ દેશમાં લઘુ એકદેશમાં શીત અનેક દેશમાં ઉણુ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળ હોય છે. આ બીજો ભંગ છે. અથવા તે “શેરાઃ શર્વઃ રાઃ મૃદુલા શો ગુજ શો ટપુજા તેરા રીક તેરા બાદ તેરા હિનધા શો રૂ” તે પોતાના એકદેશમાં કર્કશ અનેક દેશોમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એક દેશમાં લઘુ એકદેશમાં શીત અનેક દેશોમાં ઉણ અનેક દેશોમાં સિનગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ પશેવાળ હોય છે. આ વીર ભંગ છે અથવા તે “તેરા શ રા: સૂરઃ વેણો ગુi વિશે જધુ : રાઃ શીતઃ રેરા ૩ળા રેસાઃ રિનર રેરા રક્ષા” પિતાના એકદેશમાં કર્કશ અનેક દેશોમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ એકદેશમાં શીત અનેક દેશોમાં ઉષ્ણુ અનેક દેશમાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળ હોય છે. આ ચે ભંગ છે. ૪
શીત પદને બહુવચનમાં જવાથી જે ૪ ચાર ભ થાય છે. તે હવે બતાવવામાં આવે છે.-શિ જરા રિા મૃદુ શો ગુજ રેશે શુક્યા જે રીત: રા ૩: રેરાઃ નિધઃ રેશઃ રક્ષાશ અથવા તે પિતાના એકદેશમાં કર્કશ અનેક દેશોમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશોમાં શીત એકદેશમાં ઉણું એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રુક્ષ પશવાળ હોય છે. આ પહેલો ભંગ છે. ૧ આ ત્રીજી ચતુર્ભાગીને પહેલો ભંગ છે. અથવા તે “તેરા કરો, મહુડ, રેશો ગુજ, તે વધુ સેરા, લેશ ૩૦ળો, રેશઃ નિરો ક્ષાર” તે પિતાના એકદેશમાં કર્કશ, અનેક દેશમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશમાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અનેક દેશોમાં રૂક્ષ પશવાળ હોય છે. ૨ આ ત્રીજી ચતુર્ભાગીને બીજો ભંગ છે. ૨ “રેશ વા રેશા મૃદુ રેશ ગુજરા: રિો ઢઘુ તેરા: શતા: રેરા રેરા વિધાઃ રેશો દારૂ પિતાના એકદેશમાં કર્કશ અનેક દેશમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશોમાં શીત એકદેશમાં ઉણુ અનેક દેશમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળા હોય છે. આ ત્રીજી ચતુર્ભગીને ત્રીજો ભંગ છે. ૩ અથવા તે “રાઃ જરા देशाः मृदुकाः देशो गुरुको देशो लघुकः देशाः शीताः देश उष्णः देशाः स्निग्धाः જિલ્લા રજા પિતાના દેશમાં કર્કશ અનેક દેશોમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશમાં શીત એકદેશમાં ઉણુ અનેક દેશોમાં નિષ્પ અને અનેક દેશોમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળે હોય છે. આ ત્રીજી ચતુર્ભાગીને ચોથા ભંગ છે. ૪
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૩
૩ ૩૦