________________
ફેશ નિષાદરાઃ ઃરૂ' પેાતાના એકદેશમાં કર્કશ એકદેશમાં મૃદુ અનેક દેશામાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશેામાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણ અનેક દેશે!માં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શીવાળા હાય છે. ત્રીજી ચતુભ’ગીના ત્રીજા ભંગમાં ગુરૂપદ અને સ્નિગ્ધ પદમાં બહુવચનપણ બતાવેલ છે. ૩ અથવા ते ' देशः कर्कशः देशो मृदुकः देशो गुरुवो देशी लघुको देशाः शीताः देश ઉમેશા નિધાઃ વેશઃ મન્ના' એકદેશમાં કશ એકદેશમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશેામાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણુ અનેક દેશામાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશેામાં રૂક્ષ સ્પર્શીવાળા હોય છે. આ ચેાથા ભંગમાં શીત પદમાં મહુવચનપણાની સાથે સ્નિગ્ધ અને રૂક્ષ પદોમાં પશુ મહુવચનનેા પ્રયાગ થયેલ છે, આ ચેાથી ચતુભ'ગીમાં શીત અને ઉષ્ણુપદમાં મહુવચનના પ્રયાગ કરીને આ રીતે ભગે। મનાવેલ છે. ‘ વેરાઃ જરાઃ દેશો मृदुको देशी गुरुको देशो लघुकः देशाः शोता: देशा उष्णाः देशः स्निग्धः देशो હક્ષઃ' તે પાતાના એકદેશમાં કઈશ એકદેશમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશામાં શીત અનેક દેશેામાં ઉષ્ણ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળા હાય છે. એ રીતે ચેાથી ચતુભ ગીના આ પહેલા ભંગ છે. ૧ અથવા તે ‘શઃ ઈશઃ વેશો મૃત્યુદ્દ દેશો ગુજઃ દેશો હઘુઃ દેશક શીત્તાઃ મેશા સળા: તેરાઃ નિધઃ વેશાઃ ચાર્ટ પેાતાના એકદેશમાં કર્કશ એકદેશમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશેામાં શીત અનેક દેશેામાં ઉષ્ણુ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશેામાં રૂક્ષ પ વાળા હાય છે. ટ્ર્ અથવા તે તેરાજેશઃ વેરો મૃત્યુઃ દેશો ગુજઃ વેશો મુદ્દા શાઃ શીતાઃ વેશ દળાઃ વેશા ન્નિધાઃ મેશો સારૂ' પાતાના એકદેશમાં કર્કશ એકદેશમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશેામાં શીત અનેક દેશેામાં ઉષ્ણુ અનેક દેશેામાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શ વાળા હોય છે. આ ત્રીજો ભંગ છે. અથવા તે ‘મેશા વેશો મૃત્યુ કેશો गुरुकः देशा लघुकः देशाः शीताः देश उष्णाः देशाः स्निग्धाः देशाः रूक्षाः” પેાતાના એકદેશમાં કાશ એકદેશમાં મૃદુ એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશેામાં શીત અનેક દેશમાં ઉષ્ણુ અનેક દેશેામાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશામાં રૂક્ષ સ્પર્શીવાળા હાય છે. આ થા ભંગ છે. ૪ આ રીતના આ સાળ ભગો બહુવચનથી યુક્ત ગુરૂ પદના ચેાગથી થયા છે. તેની વિગત આ પ્રમાણે છે.-પહેલી ચતુભ'ગીના ૪ ચાર ભંગો કશ વિગેરે પદાના એકપણાથી અને ગુરૂપદના બહુવચનના પ્રયોગથી થયેલ છે. ૧ ગુરૂ અને ઉષ્ણ પ૪માં મહુવચનને પ્રયોગ કરીને બીજી ચતુભ`ગના ૪ ચાર ભગા થયા , ૨ ગુરૂ અને શીતપદમાં બહુવચનના પ્રયાગ કરીને ત્રીજી ચતુગના ૪
·
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
૩૨૫