________________
હતા નીચે સાતમી પૃથ્વી સુધીનો હોય છે. તિ ફ્રૂપે સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર સુધીની હાય છે, અને ઉધ્વ'માં પડકવનમાં પુષ્કણિયા સુધીની હોય છે. તૈજસ શરીરની એવડી અવગાહના તે નારકીજીવની થાય છે કે જે સાતમી પૃથ્વીમા રહેલી હાય અને જે નારકીજીવ સ્વયંભૂરમણ સુધી અથવા પંડકવનની પુષ્કરણી સુધી મારણાંતિક સમુદૂધાત કરીને ત્યાં મત્સ્યની પર્યાયે ઉત્પન્ન થઇ જતા હોય છે. પં་િિતરિ क्खजोणियस्स णं भंते मारणांति समुग्धाएणं समवहयस्स तेयासरीरस्स के મદ્દાટિયા નરોરોગાદના વૃત્તા? પ્રશ્ન—હે ભદન્ત ! પ ંચેન્દ્રિય તિયચના મારણાંતિક સમુદ્માતને કારણે બહાર નીકળેલ શરીરની અવગાહના કેટલી મેાટી હોય છે ? ઉતર-પોષમા !ના ચેચિયરીÇ' હે ગૌતમ ! એઇન્દ્રિય જીવના તેજસશરીરની જેટલી અવગાહના કહી છે એટલી જ અવગાહના પંચેન્દ્રિય તિય - ચના તૈજસ શરીરની જાણવી. પ્રશ્ન—હે ભદંત ! મારણાંતિક સમુદ્દાત કરતી મનુષ્યના તેજસ શરીરની અવગાહના કેટલા પ્રમાણમાં હાય છે ? ઉત્તર-સમયછે. સામો હોળંતો' સમયક્ષેત્રની અપેક્ષાએ લેાકાન્તપ્રમાણ તેજસ શરીરની અવગાહના કહી છે. તેનું તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે-મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં રહેલ મનુષ્ય જ્યારે ઉવ લેાકાન્તમાં કે અધે લેાકાન્તમાં એકેન્દ્રિયજીવની પર્યાયે સૂક્ષ્મ અથવા ખાદરરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે ત્યારે મારણાંતિક સમુદ્ઘાતથી યુકત તેના તૈજસ શરીરની અવગાહના ઉલાકાન્ત પ્રમાણુ અથવા અધેાલેાકાન્ત પ્રમાણુ થઈ જાય છે. પ્રશ્ન-હે ભદંત ! મારણાંતિક સમુદ્ઘાતથી યુકત બનેલા અસુકુમારના તેજસશરીરની અવગાહના કેટલા પ્રમાણની હાય છે ? ઉત્તર-હે ગૌતમ ! વિભ અને બાહુલ્યની અપેક્ષાએ શરીર પ્રમાણ અને આયામની અપેક્ષાએ તેજસશરીરની જઘન્ય અવગાહના અંગુલના અસખ્યા તમાં ભાગપ્રમાણ હોય છે. અવગાહના આ પ્રમાણે થાય છે-તે દેવા જ્યારે પેાતાનાં કુંડળ આદિ આભૂષણામાં જડેલ મણે રત્ન આદિમાં અત્યંત લાલુપ બને છે,
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
૪૨૩
