________________
વિ-કવિત” સંયમ વગરના જીવનને “નાવવા-જાવત' ન ઈચ્છે જો હૃત્તિનો મારે તે તેને વશમાં કરી શક્તા નથી. ‘ા સંવત્તા-ન્ન સંથારિતુF’ અને તેને ગૃહસ્થ ભાવમાં રાખી શકતા નથી. ૧૮
–સૂત્રાર્થ– કદાચ તે સ્વજની તેને શબ્દાદિ કામભોગોનું પ્રલોભન બતાવે, અથવા તેને પરાણે બાંધીને ઘેર લઈ જાય, તે પણ અસંયમ જીવનની આકાંક્ષા ન રાખનાર તે સાધુને તેઓ સંયમના માર્ગેથી ચલાયમાન કરી શકતા નથી અને પરાણે ઘરમાં રાખી શકતા નથી. ૧૮
-ટીકાથતે સાધુના સ્વજને તેને શબ્દાદિ મનેઝ કામગેનું પ્રલેભન બતાવીને પણ સંયમના માર્ગેથી ચલાયમાન કરી શક્તા નથી. તેઓ કદાચ ક્રોધાવેશમાં આવી જઈને તેના હાથ પગ બાંધીને તેને પરાણે ઘેર લઈ જાય છે, પરંતુ અસંયમ જીવનની તે સાધુ ઈચ્છા જ ન કરે તે તેઓ તેને ઘરમાં પણ રાખી શક્તા નથી.
તાત્પર્ય એ છે કે સંયમનું પાલન કરવાની રુચિવાળા સાધુના સંસારી સ્વજને સાધુની સમીપે આવીને તેને વિષય ભેગની લાલચ આપે, અને તે રીતે તેને સમજી વવામાં નિષ્ફળ જવાથી કોધે ભરાઈને તેને લાકડી આદિ વડે મારવા લાગી જાય અથવા બાંધીને ઘેર લઈ જાય, એટલે કે આ પ્રકારનાં અનુકૂળ અને પ્રતિકૂળ ઉપસર્ગો દ્વારા પીડિત થવા છતાં પણ જે સાધુ અસંયમી જીવનની ઈચ્છા કરે નહી તે તેના સ્વજને પણ તે સાધુને પોતાના અધિકારમાં લઈને તેને પરાણે ઘરમાં રાખી શકવા ને સમર્થ થતા નથી. પરમાનંદ ઉત્પન્ન કરનાર, શરદઋતુના ચન્દ્રમાં જેવું નિમળ, અમૃત જેવું મીઠું, અને ક્ષીર સાગરના જળના સમાન શીતલ અને નિર્મળ જળનું પાન કરીને, કામગ રૂપી ખારા ગંદા અને વિષમ જળનું પાન કરવાની અભિલાષા કોણ કરે? ( કોઈ પણ ન કરે) ગાથા ૧૮
શબ્દાર્થ –“મHisળો-મમરાવતઃ” આ મારૂં છે એવું જાણીને નેહ કરવાવાળા તેના “નાણાવદર -માતા પિતા =” માતા પિતા જુદા જુના પુત્ર અને “મરિવામા ’ સ્ત્રી “રેવંતિ -ત્તિક્ષણંતિ =” શિક્ષા પણ આપે છે કે “તુમં -વન રજ” તમે સૂફમદશી છે ‘જોહાદ્ધિ-ઘોઘા” પાલન કરો “ -#ાન ' હમારૂ “વિ-” બીજા પણ “ત્રી -ઢોવા” લેકને “જ્ઞાતિ ” ખરાબ કરી રહ્યા છે એથી “પો-નઃ” હમારૂ “ત-પોષ પિોષણ કરે ૧લા
સૂત્રાર્થો– સૂત્રકાર પૂર્વગાથામાં પ્રતિપાદિત વિષયનું આગળ નિરૂપણ કરે છે. તે સાધુ પ્રત્યે સમતાભાવથી યુક્ત એવા તેના માતા, પિતા, પુત્ર અને પતની તેને
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૧૯૨
