________________
આત્મા આ શરીરના મમત્વભાવને ત્યાગ કરે છે. તે જ્ઞાની જાણે છે કે આ સ્વજન ધન અને શરીરાદિકોની સાથે જે આ જ્ઞાતા દ્રષ્ટા આત્માનો સંબંધ થયેલ છે તે કેવળ સંયોગમાત્ર છે. સંગ-સંબંધવાળાઓને વિયેગ અવશ્ય ભાવી છે. જ્ઞાન અને આત્માને જે પ્રકારે તાદામ્ય સંબંધ છે તે પ્રકારનો સંબંધ તેની સાથે તેને નથી, માટે આ તેને સંગ ક્ષણભંગુર છે, અને આત્માને સ્વભાવ શાશ્વત છે; પછી ક્ષણિક પદાર્થોની સાથે રાગ કરવાથી લાભ જ શું છે?, આવા પ્રકારના વિવેકપૂર્ણ સુવિચારોથી જ્યારે તેને પ્રતિ તેની દૃષ્ટિ રાગ-રહિત થાય છે, અને આત્મસ્વભાવની તરફ વિશેષ ઉન્મુખ થાય છે ત્યારે આ રીતે વિચારે છે કે-હું એકલે જ છું, સંસારમાં મારું કેઈ નથી, અને હું પણ કેઈન નથી. કહ્યું પણ છે –
“कायः संनिहितापायः, संपदः पदमापदाम् । समागमाः सापगमाः, सर्वमुत्पादि भंगुरम् ॥ १॥ नायमत्यन्तसंवासः, कस्यचित्केनचित्सह । अपि स्वेन शरीरेण, किमुतान्यैः पृथग्जनः ॥ २॥ मातापितृसहस्राणि, पुत्रदारशतानि च ।
संसारेष्नुभूतानि, यान्ति यास्यन्ति चापरे” ॥ ३ ॥ इति । તથા–“ પ્રવૃત્તેિ ભૈ, મુને તwજીમ્
जायते म्रियते चैक,-एको याति भवान्तरम् ॥ ४ ॥ संदेकोऽहं न मे कश्चित् , नाहमन्यस्य कस्यचित् ।। न तं पश्यामि यस्याहं, नासौ भावीति यो मम ॥५॥ न खलु विघटिताः पुनर्घटन्ते,
न च घटिताः स्थिरसंगतं श्रयन्ते । पिपतिषुमवशं रजन्ति वश्याः,
તારમા રુવાડાખરા” ! ૬ રૂતિ |
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨
૩૧૮
