________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ.८२.११ द्रव्यावमोदरिकायाः दैविध्यम् ६०३
तत्त्वार्थदीपिका-पूर्व तावद् अवमोदरिका रूपं तपो द्रव्यभावमेदरूपपरदै. विध्येन प्ररूपितम्, सम्पति-द्रव्यावमोदरिका तपसो द्वैविध्यं प्ररूपयितुमाह'दव्योमोयरिया तवे' इत्यादि । द्रव्यावमोदरिका तपो द्विविधम् भवति । तद्यथा उपकरणद्रव्यावमोदरिका भक्तपानद्रव्यावमोदरिका च, ताऽल्पवस्त्रपात्र सदोरक मुखवस्त्रिकाधुपकारणरूप द्रव्य विषयकाऽवमोदरिकारूप तपो विशेषक्रिया 'उपकरण द्रव्यावमोदिका' उच्यते । अल्पमक्सपानादि द्रव्यविषयकावमोदरिकारूपतपश्चरणविशेषक्रिया 'भक्तपानद्रव्यावमोदरिका' व्यपदिश्यते ॥११॥
तवार्थनियुक्तिः -पूर्व खलु-बाह्यं तपोऽवमोदरिकारूप द्रव्य-भाव भेदमाश्रित्य द्विविधतया प्रतिपादितम्, सम्पति-तत्र प्रथमोपात्तं द्रव्यावमोदरिका तपः
सूत्रार्थ-द्रव्य-अवमोदरिका तप दो प्रकार का है-उपकरणद्रव्यअवमोदरिका और भक्तपान-द्रव्य-अवमोरिका ॥११॥
तपार्थदीपिका-पहले अवमोदरिका तप के द्रव्य और भाव की अपेक्षा से दो भेद कहे गए, अब द्रव्य-अवमोदरिका तप के दो भेद की प्ररूपणा करते है-द्रव्य अवमोदरिका तप दो प्रकार का है-उप. करण द्रव्य-अवमोदरिकाऔर भक्तपान द्रव्यावमोदरिका । वस्त्र, पात्र, डोरा सहित मुखवस्त्रिका आदि उपकरणों का अल्पता को उपकरण द्रव्य-अवमोदरिका कहते हैं और भोजन-पान की अल्पता को भक्तपान-द्रव्यअवमोदरिका कहते हैं ॥११॥
तत्वार्थनियुक्ति--पहले अवमोदरिका बाह्य तप के द्रव्य और भाव की अपेक्षा से दो भेद बतलाए गए, अब द्रव्य-अवमोदरिका तप की प्ररूपणा करते हैं
સૂત્રા-દ્રવ્ય અમેરિકા તપ બે પ્રકારનું છે–ઉપકરણદ્રવ્ય અવમદરિકા અને ભક્ત પાન દ્રવ્ય અવમેદરિકા છે ૧૧
તત્વાર્થદીપિકા-પહેલા અવમોદરિકા તપના દ્રવ્ય અને ભાવની અપેક્ષાથી બે ભેદ કહેવામાં આવ્યા. હવે દ્રવ્ય અવમદરિકા તપના બે ભેદેની પ્રરૂપણા કરીએ છીએ–
દ્રવ્ય અમેરિકા તપ બે પ્રકારના છે–ઉપકરણદ્રવ્ય અમેરિકા અને ભક્ત પાનદ્રવ્યાવમદરિકા વસ્ત્ર, પાત્ર દેરા સહિત મુહપત્તિ આદિ ઉપકરણની અલપતાને ઉપકરણ દ્રવ્ય અવમોદરિકા કહે છે અને ભજન પાનની અલ્પતાને ભક્તપાન દ્રવ્ય અમેરિકા કહે છે કે ૧૧ છે - તવાથનિર્યુક્તિ–પહેલાં અમેરિકા બાહા તપના દ્રવ્ય અને ભાવની અપેક્ષાથી બે ભેદ બતાવાયા, હવે દ્રવ્ય અમેરિકા તપની પ્રરૂપણ કરીએ છીએ
श्री तत्वार्थ सूत्र : २
