Page Text
________________
तत्त्वार्यसूत्रे समुच्छिन्नक्रियाऽपतिपातिरूपं चतुर्थ शुक्लध्यानं भवतीति भावः। तथाहिद्वितीय शुक्लध्यानस्य द्विचरमममये प्राप्तकेवलः केवली जघन्येनाऽन्तमुंहतम्, उत्कृष्टेन देशोनपूरकोटिवर्षा णि विहृत्य ततो वेदनीय नाम गोत्राख्यानां त्रयाणां कर्मणां भवधारणीयाद्याऽऽयुष्कर्मोऽधिक स्थितिकाना मायुष्कर्म समीकरणार्थ समघातं करोति. ततोऽसौ सुक्ष्म क्रियानिवर्ति नामकं तृतीयं ध्यायन सूक्ष्मकाययोग स्वावष्टम्भेनैव निरुणद्धि, तदाऽन्यम्याऽष्टम्भनीय योगान्तरस्याऽसद्धावात् । तद्ध्यान सामर्थ्याच्च वदऽनोदरादिविवरपूरणात् सङ्कचित देहविभागव
यान्मपदेशो भवति । तत्राऽयं क्रम:-मुक्ष्मनिवत्तिरूपं तृतीयं ध्यानं ध्यायन केवली जघन्ययोगवतः सजिपर्यायस्य मनो द्रव्याणि समये समये निरुन्धन उन्हें समुच्छन्नक्रिया-अप्रतिपाति नामक चौथा शुक्लध्यान होता है।
द्वितीय शुक्लध्यान के द्विचरम समय में केवलज्ञान प्राप्त करके केवली जघन्य अन्तर्मुहत और उत्कृष्ट देशोन करोड पूर्व तक विचरण करने के पश्चात् वेदनीय, नाम और गोत्र कर्म की स्थिति यदि आयु कर्म से अधिक जानते हैं तो उनकी स्थिति को घरायर करने के लिए समुद्घात करते हैं। फिर वे सूक्षपक्रियानिवर्ति नामक तीसरा शुक्ल. ध्यान आरंभ करते हुए अपने ही आलम्बन से सूक्ष्म काययोग का निरोध करते हैं क्योंकि उस समय अवलम्बन लेने योग्य दूसरा कोई योग होता नहीं है। उम ध्यान के सामर्थ्य से मुख और उदर आदि के छिद्रों को रित कर लेने के कारण आत्मप्रदेश संकुचित देह भागवर्ती हो जाते हैं। उसमें क्रम यों है-सूक्ष्मक्रियानिवर्ति नामक तीसरे ध्यान को प्रारंभ करते हुए केवलो भगवान् जघन्य योग वाले संज्ञी पर्याप्त તિપાતી નામક ચર્થે શુકલધ્યાન હોય છે.
દ્વિતીય શુકલપાનના દ્વિચરમ સમયમાં કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરીને જઘન્ય અન્તર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટ દેશેન કરેડ પૂર્વ સુધી વિચરણ કર્યા બાદ વેદનીય નામ અને ગોત્ર કર્મની રિથતિ જે આયુષ્ય કર્મથી અધિક જાણે તે તેમની સ્થિતિ સરખી કરવા માટે સમુદઘ ત કરે છે. પછી તેઓ સુમક્રિયાનિવત્તી ન મક ત્રીજુ શુકલધ્યાન આરંભ કરતા પિતાના જ આલ
ખૂનથી સૂકાયોગને નિરોધ કરે છે કારણ કે તે સમયે અવલમ્બન રાખવા લાયક બીજે કઈ યોગ હોતા નથી. તે ધ્યાનના સામર્થ્યથી મુખ તેમ જ ઉદર આદિના છિદ્રોને પૂર્ણ કરી લેવાના કારણે આત્મપ્રદેશ સંકુચિત દેહભાગવત્ત થઈ જાય છે તેમાં ક્રમ આ પ્રમાણે છે. સૂર્તમક્રિયા નિવનિ નામક ત્રીજા પાનને પ્રારંભ કરતા થકા કેવલ ભગવાન જઘન્ય ગવાળા સંશી પર્યાપ્ત જીવને મેગ્ય..મને દ્રવ્યને પ્રત્યેક સમયમાં
श्री तत्वार्थ सूत्र : २
| SR No. | 006386 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 894 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 49 MB |