________________
५२०
तत्त्वार्यसूजे 'क्षपयत्युपशमयति वा पत्याख्यानाकृतः कषायास्तान् । सततोदयेन भवेत् तस्य विरमणे सर्वतोऽपि मतिः ॥२॥ छेदोपस्थाप्यं चावृत्तं सामायिक चरित्रं वा।
सततो लभते प्रत्याख्यानावरणक्षयोपशयात् ॥३॥ नस्य खलु-तथाभूतस्य संयतस्य सर्वतोविरमण मतियुक्तस्य पञ्चमहान समितिगुप्तिविशिष्टस्य कषायनिग्रहात्-इन्द्रियदमनाच निरुद्धास्रवस्य निर्वेदादि वैराग्यभावनाभिः स्थिरीकृतसं वेगस्य पूर्वोक्त द्वादश बाह्याभ्यन्तरतपोयोगात् सश्चितकर्माणि निजरयता सूत्रानुसारं यतमानस्य तदानीं मोहनीयकर्मानुभावात स तथाभूतः संयतः संक्लेशस्थानाद्वा-विशोधि स्थानाद्वाऽन्तमुहूर्तात् परावर्तते, तदनन्तरं संज्वलनकषायोदयात्-इन्द्रियविकथा प्रमादाद् योग दुष्पणिधानात्कुशहै, तब उसमें सर्वविरति की भावना असान होती है। तत्प. श्चात् वह प्रत्याख्यानाचरण कषाय के क्षय या उपशम या क्षयोपशम छेदोपस्थापनीय अथवा सामायिक चारित्र को प्राप्त कर लेता है ॥२-३॥
जो श्रमण सर्वविरति को प्राप्त कर चुका है, जो पांच महा व्रतों, समितियों और गुप्तियों से सम्पन्न है, जिसने कषायों और इन्द्रियों का निग्रह करके आस्रव का निरोध कर दिया है, निर्वेद आदि भावनाओं से जिसका संवेग स्थिर हो चुका है, जो पूर्वो. क्त वारह प्रकार के बाह्य और आभ्यन्तर तप के द्वारा संचित कर्मों की निजंग करने में उद्यन है, सूत्र के अनुसार यतनाचार करता है, ऐसा साधु जब संक्लेशस्थान से या विशद्धि स्थान से अन्तर्मुहर्त के बाद पलटता है, तब संज्वलन कषाय के ની ભાવના ઉત્પન થાય છે ત્યારબાદ તે પ્રત્યાખ્યાનાવરણ કષાયના ક્ષય અથવા ઉપશમ અથવા ક્ષપશમથી છેદેપસ્થાપનીય અથવા સામાયિક ચારિત્રને પ્રાપ્ત કરી લે છે ! ૧ - ૩ !
જે શ્રમણ સર્વવિરતિને પ્રાપ્ત કરી ચુક્યું છે, જે પાંચ મહાવો સમિતિઓ અને ગુતિઓથી સમ્પન છે, જેણે કષા અને ઈન્દ્રિયેનો નિગ્રહ કરીને અગ્નિને નિરોધ કર્યો છે, નિર્વેદ અદિ ભાવનાઓથી જેને સંવેગ સ્થિર થઈ ગયેલ છે. જે પૂર્વોકત બાર પ્રકારના બાહ્ય અને આભાર તપ દવારા સંચિત કર્મોની નિર્જરા કરવામાં ઉક્ત છે. સૂત્ર અનુસ ૨ યતનાચાર કરે છે. એવા સાધુ જયારે સંકલેશ સ્થાનથી અથવા વિશુદ્ધ સ્થાન થી અત્તમુહુર્ત બાદ બદલાય છે. ત્યારે સંજવલન કષાયના ઉદયથી ઈન્દ્રિય
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્રઃ ૨
