________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ.७ सू.५२ द्वादशवते निक्षेपणादि पश्चातिधारा: ३८५ यद्वा-स्वयं सुस्थितो-दातुं शुद्धोऽपि परस्मै दातुकथनम् , यथा-'अहङ्कार्यान्तरसंलग्नोऽस्मि त्वन्देहि' इति व्यपदेशः परव्यपदेशः ४ अन्यस्य दातुर्गुणाऽसहनं मात्सयम् ५ उक्तञ्चोपासकदशाङ्गे प्रथमाऽध्ययने-'तयाणंतरं च णं अहासंविभागस्स समणोवासएणं पंच अइयारा जाणियव्या, न समायरियचा, तं जहा-मचित्तनिवखेषणया १सचित्तपेहणया २ कालाइक्कमे ३ परब्धपएले ४ मच्छरिया ५।'
छाया-तदनन्तरं यथा संविभागस्य श्रमणोपासकेन पंचाऽतिचारा ज्ञातव्याः तद्यथा-सचित्त निक्षेपणता-सचितपिधानता-कालातिकमा-परव्यपदेश: मत्स. रिला इति ॥५२॥ ___ तत्त्वार्थ नियुक्ति:-पूर्व तावत् पश्चाणुव्रत-त्रिगुणवत-शिक्षाप्रतत्रयाणां यथाक्रमं पश्च-पञ्चाऽविचाराः महपिताः, सम्पति-चतुर्थस्याऽतिथि संविभागवतरूपान्तिम शिक्षा व्रतस्य सचितनिक्षेपणादिकान् पञ्चाविचारान् प्ररूपयितुमाइ
(५) अन्य दाता के गुणों को सहन न करना मारतयं नामक अतिचार है। ___ उपासकदशांग सूत्र के प्रथम अध्ययन में कहा है-श्रमणोपासक को अतिथिसंविभागवत के पांच अतिचार जानना चाहिए परन्तु उनका आचरण नहीं करना चाहिए। वे पांच अतिचार इस प्रकार हैं-(१) सचित्तनिक्षेपणता (२) सचित्तपिधानता (३) कालातिकम (४) परव्यपदेश और (५) मत्सरिता ॥५२॥
तत्वार्थनियुक्ति-पहले पांच अणुव्रतों के, तीन गुणनों के तथा चार में से तीन शिक्षात्रतों के पांच-पांच अतिचारों का कथन किया जा चुका है। अव चौथे शिक्षाबत अतिथिसंविभाग के सचित्तनिक्षेप आदि पांच अतिचारों का प्ररूपण करते हैं
(૫) અન્ય દાતાના ગુણને સહન ન કરવા માત્સર્ય નામક અતિયાર છે.
ઉપાસકદશાંગ સૂત્રના પ્રથમ અધ્યયનમાં કહ્યું છે-શ્રમણ પાસકે અતિથિ સંવિભાગ વતના પાંચ અતિચાર જાણવા જોઈએ આ પાંચ અતિચાર આ प्रभारछे-(१) सथित निक्षेपत्ता (२) सयित्त विधानता (3) तिम (४) ५२व्यपदेश अने (५) मत्सरिता. ॥५२॥
તસ્વાર્થનિયુક્તિ–આની પહેલા, પાંચ અણુવ્રતના, ત્રણ ગુણવ્રતના તથા ૪ ચારમાંથી ત્રણ શિક્ષાવ્રતના પાંચ-પાંચ અતિચારોનું કથન કરવામાં આવ્યું છે. હવે ચોથા શિક્ષાવ્રત અતિથિસંવિભાગના સચિત્તનિક્ષેપ આદિ પાંચ અતિચારોનું પ્રરૂપણ કરીએ છીએ
त०४९
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્ર ૨
