Page Text
________________
क्षेपिका-नियुक्ति दीका अ.७ सू. ६ अनुप्रेक्षास्वरूपनिरूपणम् १७५ इत्येवं भावयतः कर्मास्र पनिरोधाय प्रवृत्ति भवति इत्यासवानुप्रेक्षा ७ संवरामचिन्तनरूपा-संबरानुरेक्षा, यथा-गर्मास्त्रबद्वाराणां पिधानम्-आस्रवदोवपरिवर्जवं च संवरं गुणत उपकारकतया समिति-गुतिधर्मानुपेक्षा परीषहादिपरिपालनद्वारा ऽनुचिन्तयेत् स खलु पूर्वोक्तास्रवदोषाः संवृतात्मनो न भवन्ति, एवं-भावयतः खलु संवरायैव भावना जागति इति संवरानुपेक्षा ८ अथ निर्जरानुचिन्तनरूपानिर्जरानुप्रेक्षा, यथा-कर्मपुदलानामुदयावलिका प्रवेशेनाऽनुभूतरसानामुत्तरकालेपरीवहसनरूपा कर्मनिर्जराकृतकर्मफलविपाको भवति, स च विपाको द्विविधा, अबुद्धिपूर्व-कुशलमूलश्च । तत्र-नरकादिषु कृतकर्मफलभोगरूपो विपाकोदयोऽ. गले अपायों का चिन्तन करना चाहिए । ऐसा चिन्तन करने से कमों के आस्रव का निरोध करने में प्रवृत्ति होती है। यह आवभावना का स्वरूप है।
(८) संवरानुप्रेक्षा-संबर का विचार करना संपरानुप्रेक्षा है। जैसे -धर्म के आस्रवद्वारों को ढंकना-आस्रवदोषों से बचना संवर है। समिति, गुप्ति, धर्म, अनुप्रेक्षा, परीषह जय और चारित्र का पालन करने से संवर होता है । जो संवृतात्मा होते हैं, उनमें आस्रवदोष नहीं होते। ऐसी भावना करने से संवर के लिए ही प्रयत्न होता है। यह संवर भावना है।
(९) निर्जरानुप्रेक्षा--निर्जरा का चिन्तन करना निर्जरानुप्रेक्षा है। यथा-कर्मपुद्गल जब उदयाचलिका में प्रवेश करते हैं और उनके रस का अनुभव जीव कर लेता है तो उसके पश्चात् वे झड जाते हैं। कर्म विपाक दो प्रकार का है-अबुद्धिपूर्व और कुशलमूल । नरक અપનું ચિન્તન કરવું જોઈએ. આ પ્રકારનું ચિન્તન કરવાથી કર્મોના આસ્રવ નિધિ કરવામાં પ્રવૃત્તિ થાય છે. આ આસ્રવ ભાવનાનું સ્વરૂપ છે.
(८) संपरानुप्रेक्षा-स.१२नवियार ४२३। स नुप्रेक्षा छ. २भકર્મના અસવ દ્વારોને ઢાંકવા-આસવ દેથી બચવું સંવર છે. સમિતિ, ગુપ્તિ, ધર્મ, અનુપ્રેક્ષા પરીષહજય અને ચારિત્રનું પાલન કરવાથી સંવર થાય છે, જેઓ સંવૃતારમા હોય છે, તેમનામાં આઅવ દોષ દેતાં નથી. એવી ભાવના કરવાથી સંવર માટે જ પ્રયત્ન થાય છે. આ સંવર ભાવના છે.
(૯) નિરાનુપ્રેક્ષા-નિર્જરાનું ચિતન કરવું નિજેરાનુપ્રેક્ષા છે. યથાકર્મયુગલ જ્યારે ઉદયાલિકામાં પ્રવેશ કરે છે અને તેમના રસને અનુભવ જીવ કરી લે છે, ત્યાર બાદ તે ચૂંટી જાય છે કર્મવિપાક બે પ્રકારના છે. અબુદ્ધિપૂર્વે અકુશળમૂલ નરક આદિ ગતિએામાં કરેલાં કમેં જોગવવા
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્રઃ ૨
| SR No. | 006386 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 894 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 49 MB |