Page Text
________________
तत्त्वार्यस्त्रे इत्येवं भावयतः संवरे कर्मास्रवनिरोधलक्षणे सततोद्युक्तता भवति निश्रेयसपदमाप्तिश्चेति ८ एवं-निर्जरायाः गुणदोषभावनं-निजरानुमेक्षा, निर्जरा च कर्मफलविपाकजन्या द्विविधा अबुद्धिपूर्वा-कुशलमूलाच । तत्रनारकादि गतिषु कर्मफलविपाकजन्याऽबुद्धि पूर्वा१ अकुशलकर्मानुबन्धा परीपहजये कृते तु कुशलमूला शुभानुबन्धा निरनुबन्धाचेत्येवं चिन्तयतः कर्म निर्जरायै प्रवृत्ति भवति ९ समन्तादनन्तस्याऽलोकाकाशस्य बहुमध्यदेश भागपतिनो कोकस्य स्वभावानुचिन्तनं लोकानुप्रेक्षा, एवं भावयत स्ततत्व ज्ञानविशुद्धिभवति १० संसारेऽस्मिन् मनुष्यभवो दुर्लभः तत्रापि-समाधिदुरवाया, सति तस्मिन् बोधि लाभः फलवान् भवतीत्येवं चिन्तनं बोधिलाभानुपेक्षा तथा चिन्तयतो बोधि पाप प्रमादो न कदाचिदपि भवति ११ एवं-धर्मोपदेष्टाईन तदुपदिष्टो धर्मों हिंसादिलक्षणो विनयमला क्षमाबलो ब्रह्मचर्य गुप्तः उपशमप्रधानो निष्परिग्रहिताऽऽलम्बनो वर्तते तल्लाभान्मोक्ष मानिर्भवतीति चिन्तनं धर्म साधकाहेत्वानुपेक्षा, एवं चिन्तयतः खलु धर्मानुरागात् सततं तदाराधने यत्नपरो भवतीति भावः, तथा चाऽनया खल द्वादश विधयाऽनुप्रेक्षया कर्मास्रवनिरोध रूपसंवरो भवतीति बोध्यम् ॥६॥
(१२) धर्मसाधकाहत्त्वानुप्रेक्षा-धर्म के मूल उपदेशक अर्हन्त भगवान हैं। उनके द्वारा उपदिष्ट अहिंसामय धर्म विनयमूलक है, क्षमा उसका बल है, वह ब्रह्मचर्य से गुप्त है, उपशम की प्रधानतावाला है और निष्परिग्रहिता उसका आधार है। ऐसे धर्म के लाम से मोक्ष की प्राप्ति होती है। इस प्रकार विचार करना धर्मसाधकानुप्रेक्षा है। जो इस भावना का चिन्तन करता है, उसमें धर्म के प्रति अनुराग जागृत होता है और वह धर्म की आराधना करने में निरन्तर तत्पर रहता है।
इस प्रकार इन द्वादशविध अनुप्रेक्षाओं से आस्रवनिरोध रूप संबर की प्राप्ति होती है ॥६॥
(૧૨) ધર્મ સાધકાહવાનુપ્રેક્ષા–ધર્મના મૂળ ઉપદેશક અર્હત ભગવાન છે. તેમના દ્વારા ઉપદિષ્ટ અહિંસામય ધર્મ વિનયમૂળક છે, ક્ષમા તેનું ગળ છે, તે બ્રહ્મચર્યથી ગુપ્ત છે. ઉપશમની પ્રધાનતાવાળો છે અને નિષ્પરિગ્રહિતા તેને આધાર છે. આવા ધર્મના લાભથી મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ પ્રમાણે વિચાર કરે ધર્મસાધકાહવાનુપ્રેક્ષા છે. જે આ ભાવનાનું ચિન્તન કરે છે. તેને ધર્મની તરફ અનુરાગ જાગૃત થાય છે તેમજ તે, ધર્મની આરાધના કરવામાં લગાતાર તત્પર રહે છે.
આવી રીતે આ બાર અનુપ્રેક્ષાએથી આવનિરોધ રૂપ સંવરની प्राप्ति थाय छे. ॥६॥
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્રઃ ૨.
| SR No. | 006386 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 894 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 49 MB |