________________
श्रीकल्प
सूत्रे ॥३१४॥
अथवा-वास्यामपकारिण्यां चन्दनस्य कल्प इच-छेद इव उपकारित्वेन यो वर्तते स वासीचन्दनकल्पः। उक्तश्च
"अपकारपरेऽपि परे, कुर्वन्त्युपकारमेव हि महान्तः।
सुरभी करोति वासी, मलयजमपि तक्षमाणमपि ॥"इत्येवम्भूतः, तथा-समलोष्टकाञ्चन: मृत्पाषाणादिखण्ड-सुवर्णयोः साम्यदर्शी, समसुखदुःखः मुखदुःखे तुल्ये जानानः,
जैसे शिरामोक्ष-चढी हुई नस के उतारने आदि उपायों से रोगी को निरोगी करनेवाला उपकारक होता है, उसी प्रकार जो मेरा अपकार करता है, वह वास्तव में उपकार करता है। अथवावासी अर्थात अपकारी वसूला के प्रति जो चन्दन के छेद (खण्ड) के समान उपकारी के रूप में वर्ताव करता है, अर्थात् अपकारी का भी उपकार करता है, वह वासी चन्दनकल्प कहलाता है। कहा भी है
"अपकारपरेऽपि परे, कुर्वन्त्युपकारमेव हि महान्तः।
सुरभी करोति वासी, मलयजमपि तक्षमाणमपि" ||१||इति।। महान् पुरुष, अपकार करनेवाले का भी उपकार ही करते हैं। जैसे मलयज चन्दन छीला जाता हुआ भी बमूले को सुगंधित ही करता है। भगवान एसे 'वासीचन्दनकल्प थे। तथा-भगवान् मिट्टी एवं पाषाण के टुकडे को तथा सोने को समान दृष्टि से देखते थे। सुख-दुःख को समान समझते थे। इह लोक में यश-
“यो मामपकरोत्येष, तत्त्वेनोपकरोत्यसौ ।
शिरामाक्षाद्युपायेन, कुर्वाण इब नीरुजम् । જેમ શિરામેશ્ન-એટલે કે ચડિ ગયેલી નસને ઉતારવા આદિ ઉપાયથી રોગીને નીરોગી કરનાર ઉપકારક થાય છે, એજ પ્રમાણે જે મારા પર અપકાર કરે છે, તે વાસ્તવમાં તે ઉપકાર કરે છે.” અથવા વાસી એટલે કે અપકારી વાંસલા પ્રત્યે જે ચન્દનના ટુકડાની જેમ ઉપકારી રૂપે વર્તાવ કરે છે, એટલે કે અપકારી ઉપર પણ ઉપકાર કરે છે, તે વાસી ચન્દન ક૯પ કહેવાય છે. કહ્યું પણ છે
___ "अपकारपरेऽपि परे, कुर्वन्त्युपकारमेव हि महान्तः ।
सुरभीकरोति वासी, मलयजमपि तक्षमाणमपि ॥११॥” इति જેમ મલયજ-ચન્દન કાપવા છતાં પણુ વાંસલાને સુગંધિત કરે છે તેમ મહાન પુરુષ અપકાર કરનાર ઉપર
५४१२२ ." सगवान मेवा "वासीचंदनकल्प"ता. तथा भगवान भारी मन पथ्थना १४ाने તથા સેનાને સમદષ્ટિએ જોતા હતા. સુખ-દુઃખને સમાન ગણતા હતા. આ લોકમાં યશ-કીતિ આદિની તથા પરીકિક
भगवदवस्था वर्णनम् । मु०९व।
॥३१४॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
