Kalpsutra Part 02 Sthanakvasi

SR No.: 006382
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1959
Total Pages: 509
Language: Sanskrit, Hindi, Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_kalpsutra
File Size: 37 MB

Page 250

श्रीकल्प
सूत्रे
॥२३२॥
謝謝藏淇淇淇演演演演演漫漫演演淇淇淇淇
रुष्टः=निन्दितुस्तिरस्कर्त्तुश्चोपरि न क्रुद्धः अपि तु समभावेन सर्वेषु जनेषु समत्वबुद्धया- 'न मे द्वेष्यो न वा कश्चित्
प्रियः' इत्येवं भावितात्मा सन् अतिष्ठत् = स्थितोऽभवत् । षट्कायपरिपालकः = पहजीव निकायरक्षको भगवान् श्रीवीरस्वामी " सर्वे प्राणाः = द्वित्रिचतुरिन्द्रियलक्षणाः, सर्वे भूताः = वनस्पतिलक्षणाः सर्वे जीवाः = पश्चेन्द्रियलक्षणाः, सर्वे सवाः = पृथिव्यप्तेजोवायुलक्षणाः, स्वस्वकर्मप्रभावेण चातुरन्तसंसारकान्तारे=चतुर्गति के संसाररूपविषममार्गेपरिभ्रमन्ति=नारकतिर्यङ्-नरा - मरतया पर्यटन्ति" - इति = एवं संसारवैचित्र्यं = संसारवैलक्षण्यं विभावयन्= विचारयन् संयममार्गे व्यहरत् = विहृतवान् ।
गर्हा की, अनादर किया, तो ऐसा करने वाले पर जरा भी रुष्ट या अप्रसन्न नहीं हुए । उन्हों ने सभी पर समान भाव धारण किया । 'मेरे लिए न कोई द्वेष का पात्र है, न कोई राग का पात्र है। इस प्रकार की भावना से आत्मा को भावित करते रहे। षड्जीव-निकाय के रक्षक श्रीमहावीर प्रभु 'सभी द्वीन्द्रिय, त्रीन्द्रिय और चतुरिन्द्रिय रूप प्राण, वनस्पतिकाय रूप भूत, पंवेन्द्रियरूप जीव, पृथ्वीकाय - अप्काय - तेजस्काय - वायुकाय रूप सच्च, अपने-अपने कर्म के परिपाक के अनुसार चार गति रूप संसार के दुर्गम मार्ग में परिभ्रमण कर रहे हैं; अर्थात् कभी नारक, कभी तिर्यञ्च, कभी नर और कभी अमर (देव) रूप से जन्म-मरण कर रहे हैं' इस प्रकार संसार की भयावह विचित्रता का विचार करते हुए संयम मार्ग में विचरते रहे ।
ભગવાને આજ સુધી પ્રતિકૂલ સયેાગના સામના કરી કમાઁ ક્ષય કર્યો હતા. હવે કુદરતે તેમને સાનુકેલ (મનેાજ્ઞ. જીવ લપસી પડે-જીવને ગમે તેવા) સાગા આપ્યા. આ સયેાગેામાં રહી તેમને કર્માક્ષય કરવાના હતા. કેવી અટપટી કરામત !
આવા મનેજ્ઞ પદાર્થોમાં તે સહેજે લપસી જવાય! અનુકુલ સયાગામાં જીવને બમણું ત્રણગણું, વી ફાળવવું પડે ! પ્રતિકૂલ સંચાગેામાં એક જ પ્રકારનું અને એક ધારૂ વીર્ય દાખવવાનું હોય છે. ત્યારે અનુકૂલતામાં બે જાતના અને તે પણ ઉલટી દિશાનાં વીર્ય (શક્તિ) ખૂબખૂબ પ્રમાણમાં દાખવવાં પડે છે. એકબાજુ એક શક્તિદ્વારા પોતાના આત્માને સ્થિર રાખીને, અંતરપરિણામી કરવાના હોય છે; ત્યારે બીજી બાજુ ઉભા થયેલાં નિમિત્તો સામે ટક્કર જીલવાની હોય છે. પ્રતિકૂળતામાં, આત્મીય અદર ગેાપવી, પડયા રહેવાનું હોય છે, ત્યારે અનુકૂળતામાં આત્મીય વારંવાર બહાર જતુ રહે છે તેને વાર'વાર સમજાવી, સ્થિર કરી, અંતઃગતિ કરવાનું હોય છે. આ છે એક સ કઠિન યોગ સાધના !
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
कल्प
मञ्जरी
टीका
भगवतः समभाव
वर्णनम् ।
॥मू०९०॥
॥२३२॥