________________
श्रीकल्प
कल्पमञ्जरी टीका
॥३४४॥
मूलम्-जं रयणि च णं समणे भगवं महावीरे देवाणंदाए माहणीए कुच्छिसि गब्भत्ताए वकते, तं रयणि च णं सा देवाणंदा माहणी सयणिजंसि सुत्तजागरा ओहीरमाणी २, गय१-वसहर-सीह३-लच्छी४दाम५-ससि६-दिणयरं७-अय८-कुंभ९ । पउमसर१०-सागर११-विमाण-भवण १२-रयणुच्चय१३-सिहि१४ च ।इमे एयारूवे चउद्दस महासुमिणे पासित्ता णं पडिबुद्धा ॥मू०८।।
छाया-यस्यां रजन्यां च खलु श्रमणो भगवान् महावीरो देवानन्दायाः ब्राह्मण्याः कुक्षौ गर्भतयाऽचक्रान्तः, तस्यां रजन्यां च खलु सा देवानन्दा ब्राह्मणी शयनीये सुप्तजागरिता निन्द्रान्ती२, “गज१-वृषभ२सिंह३-लक्ष्मी४-दाम५-शशि६-दिनकर७-ध्वजंद-कुम्भम् ९ । पद्मसरः१०-सागर११-विमानभवन१२-रत्नोच्चय१३शिवि१४ च ।-इमानेतद्रपान् चतुर्दश महास्वमान् दृष्ट्वा खलु प्रतिबुद्धा ॥ सू०८॥
टीका-'जं रयणि' इत्यादि । यस्यां रजन्यां रात्रौ च खलु श्रमणो भगवान महावीरो दशमदेवलोकस्थ
मूल का अर्थ-'जं रयणि' इत्यादि। जिस रात्रि में श्रमण भगवान् महावीर देवानन्दा ब्राह्मणी की कँख में गर्भ में पधारे, उस रात्रि में देवानन्दा ब्राह्मणी, शय्या पर कुछ कुछ सोते और कुछ-कुछ। जागते-हल्की नींद लेते समय ये चौदह महास्वप्न देखकर जाग उठी। वे चौदह महास्वप्न ये हैं-गज १, वृषभ२, सिंह ३, लक्ष्मी ४, माला ५, चन्द्रमा ६, सूर्य ७, ध्वज ८, कुंभ ९, पद्म-सरोवर १०, सागर ११, विमान अथवा भवन १२, रत्नराशि १३, अग्नि १४ ॥मू०८॥
टीका का अर्थ 'जरयणि' इत्यादि । जिस रात्रिमें श्रमण भगवान महावीर दसवें देवलोक के महाविजय ગ્રહણ કરી શકતું નથી. કારણ કે અવધિજ્ઞાન વિષય સૂક્ષમ નથી, પણ સ્કૂલ છે તેથી અવધિજ્ઞાન હોવા છતાં ભગવાન મહાવીર પિતાના અવન’ વખતની અવસ્થાને જાણી શકયા નહિ. (સૂ૦૭)
(धति द्वितीय वायना) મૂલને અર્થ– rafi' ઈત્યાદિ, જે રાત્રીએ, ભગવાન મહાવીર દેવનું ગર્ભસ્થાનમાં અવતરણ થયું તે રાત્રીએ દેવાનંદા માતા અર્ધનિદ્રા અવસ્થામાં ચૌદ મહાસ્વપ્ન દેખી જાગ્રત થયા.
मा यौह पानी मा प्रभार छ-(१) , (२) वृषल, (3) सि, (४) सभी, (५) माया, (6) द्रभा, (७) सूर्य, (८) ५, (e) , (१०) पहभसरो१२, (११) साग२, (१२) विमान अथवा सन. (१३) २नाशि, (१४) मनि. (सू०८)
asta - रयणि' त्यालगवान महावीर यवन'२ रात्रीमे थयु. ते रात्री हवाना माताये,
३ देवानन्दायाश्चतुर्दश
दर्शनम्
॥३४४॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૧
