________________
नन्दीसूत्रे से किं तं हेऊवएसेणं ? । हेऊवएसेणं-जस्स णं अत्थि अभिसंधारणपुब्विया करणसत्ती से णं सपणीति लब्भइ । जस्स णं नस्थि अभिसंधारणपुव्विया करणसत्ती से णं असण्णीति लब्भइ। से तं हेऊवएसेणं । से किं तं दिहिवाओवएसणं ? दिहिवाओवएसेणं-सण्णिसुयस्स खओवसमेणं सण्णी लब्भइ, असण्णिसुयस्स खओवसमेणं असण्णी लब्भइ । सेत्तं दिहिवाओवएसेणं । से तं सण्णिसुयं । से त्तं असण्णिसुयं ॥ सू० ३९ ॥ __ छाया-अथ किं तत् संज्ञिश्रुतम् ? । संज्ञिश्रुतं त्रिविधं प्रज्ञप्तम् । तद् यथाकालिक्युपदेशेन, हेतूपदेशेन, दृष्टिवादोपदेशेन । अथ कोऽसौ कालिक्युपदेशेन (संज्ञी ) ? कालिक्युपदेशेन-यस्य खलु अस्ति ईहा, अपोहः, मार्गणा, गवेषणा, चिन्ता, विमर्शः, स संझीति लभ्यते । यस्य खलु नास्ति ईहा, अपोहः, मार्गणा, गवेषणा, चिन्ता, विमर्शः, सोऽसंज्ञीति लभ्यते । स एष कलिक्युपदेशेन (संज्ञी)। अथ कोऽसौ हेतूपदेशेन (संज्ञी)?। हेतूपदेशेन-यस्य खलु अस्ति अभिसंधारणपूर्विका करणशक्तिः, स संज्ञीति लभ्यते, यस्य खलु नास्ति अभिसंधारणपूर्विका करणशक्तिः सोऽसंज्ञीति लभ्यते । स एष हेतूपदेशेन (संज्ञी)। ___ अथ कोऽसौ दृष्टिवादोपदेशेन (संज्ञी)? । दृष्टिवादोपदेशेन-संज्ञिश्रुतस्य क्षयोपशमेन संज्ञी लभ्यते, असंज्ञिश्रुतस्य क्षयोपशमेन असंज्ञी लभ्यते । स एष दृष्टिवादोपदेशेन (संज्ञी)। तदेतत् संज्ञिश्रुतम् । तदेतदसज्ञिश्रुतम् ।। सू० ३९ ॥
टीका-शिष्यः पृच्छति' से कि त सण्णिसुयं ' इति । अथ किं तत् संज्ञिश्रुतम् ? इति । उत्तरमाह-सण्णिसुयं०' इत्यादि । संज्ञिश्रुतं त्रिविधं प्रज्ञप्त, तद् यथा-कालिक्युपदेशेन, हेतूपदेशेन, दृष्टिवादोपदेशेन ।
अब संज्ञिश्रुत का वर्णन करते हैं-' से किं तं सण्णिसुयं०' इत्यादि । शिष्य पूछता है-हे भदन्त ! पूर्ववर्णित संज्ञिश्रुत का क्या स्वरूप है। उत्तर-संज्ञिश्रुत तीन प्रकार का कहा है। वे इस प्रकार-कालिकी उपदेश से १, हेतु उपदेश से २, तथा दृष्टिवाद के उपदेश से ३।
डवे संशोश्रुतनु वर्णन ४२ छ-से किं तं सण्णिसुय" त्याहिશિષ્ય પૂછે છે-હે ભદન્ત ! પૂર્વવર્ણિત સાજ્ઞિકૃતનું શું સ્વરૂપ છે?
ઉત્તર-સંજ્ઞિકૃત ત્રણ પ્રકારનું કહ્યું છે. તે આ પ્રકારે છે–(૧) કાલિકી अपशथी, (२) हेतु पशथी, मने (3) दृष्टियाना पशिथी.
શ્રી નન્દી સૂત્ર
