________________
८३८
उत्तराध्ययनसूत्रे भिधीयमानत्वादनया गाथया पृथिवीजीवानां भावतो वर्णनं भवति । सहस्रश इति बहुतरन्वोपलक्षणम् ॥८४॥
उक्ताः पृथिवीकायजीवाः, संप्रत्यपूकायजीवान् पाहमूलम्-दुविहा आउ जीवा उ, सुहुाँ बायरा तहा।
पजत्तमपर्जत्ता, एवमेएं दुहा पुणो ॥ ८५ ॥ छाया-द्विविधा अब जीवास्तु, सूक्ष्माः बादरास्तथा ।
पर्याप्ता अपर्याप्ताः, एवमेते द्विधा पुनः॥८५॥ टीका-'दुविहा आउ जीवा उ' इत्यादि । गाथेयं सुगमा ॥८॥ मूलम्-बायरा जे उ पजत्ता, पंचही ते पिित्तया।
सुद्धोदए य उस्से, हरतणु महियो हिमें ॥८६॥ छाया-चादरा ये तु पर्याप्ताः, पञ्चधा ते प्रकीर्तिताः।
शुद्धोदकं च उस्सः, हरतनुः महिका हिमम् ॥८६॥ एवं संस्थानरूप देशकी अपेक्षा (सहस्सओ-सहस्रशः) हजारों हैं । गाथा में "सहस्रशः" शब्द बहुत्वका बोधक है ॥४॥ ___इस तरह पृथिवीजीवोंको कह कर अब सूत्रकार जल जीवोंको कहते हैं-"दुविहा" इत्यादि।
अन्वयार्थ-(सुहुमा तहा बायरा-सूक्ष्मास्तथा बादराः) मूक्ष्म तथा बादरके भेदसे (आउजीवा-अप्जीवाः) जलजीव दो प्रकारके हैं । (पुणो एवं-पुनः एवम् ) इसी तरह (एए-एते) ये दो प्रकार भी ( पज्जत्तमपज्जत्ता दुहा-पर्याप्ता अपर्याप्ताः द्विधा) पर्याप्त और अपर्याप्तके भेदसे दो तरहके है ॥ ८५॥
सहस्रशः । डाय छे थामा "सहस्रशः" २७६ मत्पना माया छ ॥४॥
આ પ્રમાણે પૃથવી જીને કહીને હવે સૂત્રકાર જળજીને કહે છે– " दुविहा" त्यादि।
मन्वयार्थ सुहुमा तहा बायरा-सूक्ष्मास्तथा बोदराः सूक्ष्म तथा मारना सहयी आउ जीवा-अपूजीवाः १ मे प्रश्न छ. पुणो एवं-पुनः एवम् या प्रमाणे एए-एते २ मे प्रा२ना पज्जत्तमपज्जत्ता दुहा-पर्याप्ताः अप. ના દિવા પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્તના ભેદથી બે પ્રકારના છે. જે ૮૫ છે
उत्तराध्ययन सूत्र:४
