________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. ३४ स्थितिद्वारनिरूपणम्'
अपशस्तलेश्यानां स्थितिर्वर्णिता । अथ प्रशस्तलेश्यानां स्थितिं प्रदर्शयन् प्रथम तेजोलेश्या-स्थितिमाहमूलम्-दसवाससहस्साए, तेऊए ठिई जहन्निया होइ ।
दुन्नुदही पलिओम असंखभागं च उक्कोसा ॥५३॥ छाया--दशवर्षसहस्राणि, तेजसः स्थिति घन्यिका भवति ।
द्वा वुदधी पल्योपम असंख्यभागं च उत्कृष्टा ॥५३॥ टीका--'दसवा ससहस्साए' इत्यादिदशवर्षसहस्राणि तेजसः तेजोलेश्यायाः, जघन्यिका जघन्या, स्थिति भवति । यहां कही गई है वहीं स्थिति उन २ निकायों में तेजोलेश्या की जघन्य उत्कृष्ट स्थिति जाननी चाहिये ॥५२॥
इस प्रकार यहां तक अप्रशस्त लेश्याओं की स्थिति कही गई है। अब प्रशस्तलेश्याओं स्थिति का वर्णन किया जाता है । उसमें सर्व प्रथम तेजोलेश्या की स्थिति दिखलाई जाती है-दसवाससहस्साए' इत्यादि ।
अन्वयार्थ-(दसवाससहस्साए-दशवर्षसहस्राणि ) दस हजार ( १०००० ) वर्ष की ( तेउए-तेजसः) तेजोलेश्या की (जहनिया ठिई होई-जघन्यिका स्थितिः भवति ) जघन्यस्थिति है । तथा (पलिओपम असंखभागं च दुन्नुदही उक्कोसा-पल्योपमासंख्येयभागं च द्वौ उद्धी उत्कृष्टा ) पल्योपम के असंख्यातवें भाग से अधिक दो सागर प्रमाण उत्कृष्टास्थिति है । इस गाथा द्वारा निकाय के भेद की विवक्षा न करके ही लेश्या की स्थिति कही गई है। यहां दश हजार वर्ष तेजोलेश्या की બતાવવામાં આવેલ છે તેજ સ્થિતિ છે તે નિકામાં તેજલેશ્યાની જઘન્ય ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ જાણવી જોઈએ. પાપરા
આ પ્રમાણે અહીં સુધી અપ્રશસ્ત લેશ્યાઓની સ્થિતિ કહેવામાં આવેલ છે. હવે પ્રશસ્ત લેશ્યાઓની સ્થિતિનું વર્ણન કરવામાં આવે છે. એમાં સર્વ प्रथम तश्यानी स्थिति भावामां आवे छे-" दसवाससहस्साए त्या !
__मन्वयार्थ-दसवासहस्साए-दशवर्षसहस्राणि ४स ॥२ (१००००) वर्षनी तेउए-तेजसः वेश्यानी जहन्निया ठिई होई-जघन्यिका स्थिति भवति धन्य स्थिति छ. तथा पलिओवमअसंखभागं च दुन्नुदही-पल्योपमासंख्येयभागं च द्वौ उदधी ५च्यापमना मन्यातमा माथी मधिर मे सागर प्रमाणु अष्ट સ્થિતિ છે. આ ગાથા દ્વારા નિકાયના ભેદની અપેક્ષાએ જ લેશ્યાની સ્થિતિ કહેવામાં આવેલ છે. અહીં દસ હજાર (૧૦૦૦૦) વર્ષની તેલેરયાની
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૪
