________________
४७०
उत्तराध्ययनसूत्रे मानवस्य पुरुषस्य लोके एतादृशम् ईदृशं, दुस्तरं दुरतिक्रमम् , अन्यत् नास्ति यथा-बालमनोहरा:बालानाम् , मनोहराः स्त्रियः, दुस्तराः सन्ति । अतश्चातिदुस्तरत्वात् स्त्रीणां परिहार्यत्वेन विविक्तशय्यासनसेवनमेव श्रेय इति भावः ॥१७॥
स्त्रीसङ्गाऽतिक्रमे गुणमाहमूलम्-एए य संगे समइक्कमित्ता, सुहत्तरा चेव हवंति सेसा ।
जहा महासागर मुत्तरित्ता, नेइभवे अवि गंगासमोणा॥१८॥ छाया-एताश्च सङ्गान् समतिक्रम्य, सुखोत्तरा चैव भवन्ति शेषाः ।
यथा महासागरमुत्तीर्य, नदी भवत्यपि गङ्गा समाना ॥१८॥ टीका-" एए च संगे' इत्यादि ।
एतान् स्त्रीविषयान् । सङ्गान-तत्सहनिवासाऽदिसम्बन्धान, समतिक्रम्य= स्थित हुआ तथा (मोक्खाभिकंखिस्स-मोक्षाभिकांक्षिणः ) मुक्ति की अभिलाषा युक्त ऐसे (माणवस्म-मानवस्थ ) मनुष्य को (लोए-लोके) इस लोक में (एयारिसं दुत्तरं-एतादृशं दुस्तरम् ) ऐसा दुरतिक्रम अन्य
और कोई पदार्थ नहीं है ( जहा-यथा) जैसी ( बालमणोहराओ इथिओ-बालमनोहराः स्त्रियः) बगलजनों के लिये मनोहर ये स्त्रियां हैं। इसलिये अतिदुस्तर होनेसे स्त्री परिहार्य है। अतः विविक्त शय्यासन सेवन ही श्रेयस्कर है।
भावार्थ-मोक्षाभिलाषी जीवोंके लिये इतनी दुरतिकम दूसरी कोई चीज नहीं है कि जितनी स्त्रियां हैं । अतः इसीलिये मोक्षाभिलाषियोंको विविक्तशय्यासन कल्याणकारक कहा गया है ॥१७॥
स्त्रीसंगका परित्याग करने पर अन्य वस्तुका परित्याग करना सहज मोक्खाभिकंखिस्स-मोक्षाभिकांक्षिणः भुजितनी मनिषायी युत सेवा माणवस्समानवस्य मनुष्यने लोए-लोके Paswi एयारिसं दुत्तरं-एतादृशं दुस्तरम् मेवा तिम भी हाथ नथी जहा-यथा सभ बालमणोहराओ इथिओबालमनोहराः स्त्रियः मानाने माट भनो २ २रियो छ. भा छारो मति દસ્તર હોવાથી સ્ત્રી પરિહાર્ય છે. આ માટેજ વિવિક્તશય્યાસન સેવનજ શ્રેયસ્કર છે.
ભાવાર્થ–મોક્ષાભિલાષી જેના માટે એટલી દુરતિકમ બીજી કઈ ચિજ નથી કે જેટલી પ્રિય છે. આ જ માટે મોક્ષાભિલાષિયોને વિવિક્તશાसन ल्याएर ४१२४ मतावत छे. ॥१७॥
સ્ત્રી સંગને પરિત્યાગ કરવાથી અન્ય વસ્તુને પરિત્યાગ કરવાનું સહજ
उत्तराध्ययन सूत्र :४
