________________
HOM
प्रियदर्शिनीटीका अ. ३० भिक्षावर्यावर्णनम्
इहाष्टौ गोचराग्रभेदाः पेटादय एव, तत्र शम्बूकावर्ताया बाह्याभ्यन्तरभेदेन द्वैविध्याश्रयणात् , आयतं गत्वाप्रत्यागतायाश्चापराया अपि प्रक्षेपावैविध्याश्रयणादष्टविधत्वं संपद्यते । सप्तेषणाश्चमाः
संसहमसंसट्ठा २, उद्धड ३, तह अप्पटेविया चेव य ।
उग्गहिया५, पग्गहिया६, उज्झियधम्मा य ७ सत्तमिया ॥१॥ छाया-संसृष्टा १, असंसृष्टा २, उध्धृता ३, तथा अल्पलेपिका चैव ४ ।
उद्गृहीता ५, प्रगृहीता ६, उज्झितधर्मा ७ च सप्तमिका ॥१॥ संमृष्टाभ्यां-तत्खरण्टिताभ्यां हस्तपात्राभ्यां भिक्षां गृह्णतः प्रथमा संसृष्टा १ । असंमष्टाभ्यां गृह्णतोऽसंमृष्टाख्या द्वितीया २ । पाकस्थानाद् यत् स्थाल्यादौ स्वार्थ
भावार्थ--पेटा. अर्धपेटा, गोमूत्रिका, तथा पतंगवीथिका ये४ चार तथा बाह्यशंबूकावर्ता, आभ्यन्तर शंबूकावर्ता ये छह ६ तथा गमन, प्रत्यागमनके भेदसे दो भेद वाली 'आयतं गत्वा प्रत्यागता' अर्थात् सीधा जाकर पीछा लौटना, तथा इसके विपरीत चक्रगतिसे जाकर घापस लौटनेरूप दूसरे भेदके मिलानेसे आठ-भेद गोचरीके हो जाते हैं। सात प्रकारकी एषणाएँ ये हैं-- ___१संसहमसंसट्टा २उद्धड ३तह अप्पलेवियाचेव ४उग्गहिया ५पग्गहिया ६, उज्झियधम्मा य ७सत्तमिया ॥१॥
१ संसृष्टा एषणा, २ असंसृष्टा एषणा, ३ उद्धृता एषणा, ४ अल्प. लेपिका एषणा, ५ उद्गृहीता एषणा, ६ प्रगृहीता एषणा, ७ उज्झितधर्मा एषणा। भोजनकी सामग्रीसे भरे हुए हाथ एवं पात्रसे भिक्षा लेना सो संसृष्टा एषणा है १। इनसे असंमृष्ट हाथ एवं पात्रसे भिक्षा लेना असं
ભાવાર્થ–પેટા, અર્ધપેટા, ગેમૂત્રિકા, તથા પતંગ વીથિકા, આ ચાર તથા બાહ્ય શ ઝુકાવર્તા, અભ્ય તર શંઝુકાવર્તા, આ છ તથા ગામના પ્રત્યા गमनना हथी मे लेवाणी “ आयतङ्गत्वा प्रत्यगता" अर्थात् सीधा ने પાઇ કરવું તથા એનાથી વિપરીત વક્રગતિથી જઈને પાછું કરવા રૂપ બીજા ભેદને મેળવવાથી ગોચરીના આઠ ભેદ થઈ જાય છે. સાત પ્રકારની એષશુઓ આ છે– __ "संसहमसंसहा (१) उध्धड (२) तह अप्पले वियाचेव (३) उग्गहिया (४) पग्गहिया (५) उज्झीय धम्माय (६) सत्तमिया (७)॥१॥
૧ સંસૃષ્ટી એષણા, ૨ અસંસૃષ્ટા એષણ, ૩ ઉછતા એષણ, ૪ અલ્પ લેખિકા એષણા, ૫. ઉદુહિતા એષણા, ૬ પ્રગૃહિતા એષણ, ઉઝીત ધર્મા એષણા ભજનની સામગ્રીથી ખરડાયેલા હાથ અને પાત્રથી ભિક્ષા લેવી અસં.
उत्तराध्ययन सूत्र :४
